نقد فیلم محله چینی ها (Chinatown 1974) ؛ تحلیل ساختاری روایت رومن پولانسکی

[yasr_overall_rating]در این نوشتار به نقد فیلم محله چینی ها به کارگردانی رومن پولانسکی بزرگ می‌پردازیم. در ادامه با فیگار همراه باشید تا به ساختار روایت این کارگردان بزرگ بیشتر آشنا شویم.

اگر بخواهیم خلاصه داستانی را در رابطه با فیلم محله چینی ها بگوییم، می‌شود به این شکل بازگو کرد که: کارآگاه خصوصی جیک گیتس استخدام میشود تا رئیس اداره آب و برق شهر را تعقیب کند، و خود را در هزارتویی از قتل و زنا و جنجال و رسوایی بر سر آب شهر لس آنجلس مییابد.

بسیاری از داستان‌های نوآر درباره کارآگاهی است که پرده از روی جنایات عشق و فساد برمیدارد. جی. جی. گیتس کارآگاه صبور و پرطاقت ماست، شوالیه کاملا آراسته ای که بنا بر اصول شخصی خود از عدالت دفاع میکند.

گیتس از لایه های عمیق و عمیق تری از فساد پرده برمی دارد، تلاش میکند معنای قطعات پازل را درک کند و حتی سعی میکند بر طبق معیارهای خودش به معنای این فساد پی ببرد.

اما گیتس سرانجام باید بی ثمر بودن تلاش‌های خود را بپذیرد. این فقط قصه تیره و تاری درباره زنا با محارم یا زنای محصنه نیست. گیتس پرده از فساد یک شهر بر میدارد، میدانی وسیع که به سایه یا آنتاگونیست، نوآ کراس، قدرتی فراتر از حوزه اختیار قهرمان میدهد.

گیتس یک قهرمان کاتالیزور، یکی از کهن الگوهای رایج در داستان‌های کارآگاهی، است. قهرمان کاتالیزور باعث ایجاد تغییر در دیگران میشود، اما خودش بدون تغییر باقی میماند.

محله چینی ها بررسی جالبی است درباره شخصیت که نشان میدهد چگونه گیتس بر این دنیای ویژه تأثیر میگذارد، خصوصا انواع روش‌های خلاقانه، جسورانه و خطرناکی که به کار میگیرد تا به حقیقت برسد. اما گیتس یک کاتالیزور تراژیک است. جستجوی او برای یافتن حقیقت به مرگ کسی می‌انجامد که سعی در محافظت از او دارد. اما حقیقت کدام است؟ جالب اینجاست که در پایان فیلم، آیا ما واقعا میدانیم؟ برای همین است که اسمش را محله چینی ها گذاشته اند.

نقد فیلم محله چینی ها (Chinatown 1974)

تحلیل ساختاری روایت رومن پولانسکی

فهرستی از مطالبی که در ادامه نوشتار نقد فیلم Chinatown 1974 خواهید خواند به شرج زیر است:

  • تحلیل ساختاری روایت رومن پولانسکی
  • مسائلی دراماتیک
  • اهمیت چیزهای کوچک
  • یادآوری
  • افشاگری
  • ژرفترین غار ساختار روایت
  • گذشته تاریک
  • فاجعه
  • مجله چینی ها
  • عوامل فیلم

اولین مالوری (فی داناوى) و جیک گیتس (جک نیکلسون):

– چرا حرف زدن درباره اون ناراحتت میکنه؟
– هر کسی که اونجا کار میکنه ناراحت میشه.
– کجا؟
– محله چینی ها، همه. برای من فقط بدشانسی بود.
– چرا؟
– همیشه نمیشه گفت چه اتفاقی داره میافته – مثل مورد خودت.
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
لس آنجلس، ۱۹۳۷. جیک گیتس یک کارآگاه خصوصی است که در کار طلاق، «رخت چرک های دیگران»، تخصص دارد، دنیای عادی او. کار بینر گیتس به عنوان پلیس در محله چینی ها در اداره دادستانی منطقه، از او آدمی بدبین ساخته، اما حالا عدالتخواهی اش را در خدمت کسانی به کار میگیرد که نیاز مبرمی به اندکی کمک دارند.
گیتس با خانم مالوری ملاقات میکند که میخواهد او را برای تعقیب شوهرش استخدام کند. این زن معتقد است که شوهرش با کسی رابطه نامشروع دارد. گیتس این دعوت به ماجرا را رد میکند. او سعی میکند خانم مالوری را قانع کند که «سری را که درد نمیکند دستمال نبندد»، یک امتناع.
اما وقتی زن اشاره میکند که شوهرش هالیس مالوری مهندس ارشد اداره آب و برق است، گیتس میفهمد احتمالا پول خوبی در این کار است.
او وارد آستانه این پرونده میشود تا بفهمد آیا هالیس مالوری با کسی رابطه دارد یا نه. اگرچه این ملاقات یک مسئله بیرونی را پیش میکشد، یعنی حل کردن پرونده و به دست آوردن پول، اما این پرونده مسئله بیرونی و دنیای ویژه داستان نیست.

مسائلی دراماتیک ؛ بهترین فیلم های کلاسیک

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
عجالتا گیتس تحقیقات خود را شروع میکند و وارد مرحله آزمونها میشود که طی آن مالوری را تعقیب میکند و تصادف با یک رشته مسائل متوالی تغییر شکل یافته مواجه میشود.
این مسائل همچنین وضعیت خطرناک خشکسالی در لس آنجلس را به ما نشان میدهند. این مسائل، در صورتی که اجابت شوند، پرده از مسئله بزرگی در دنیاهای عادی جیک و لس آنجلس بر میدارند.
  • گیتس به عنوان تماشاگر در جلسه شورای شهر شرکت میکند که طی آن مالوری با لایحه مربوط به ساخت سدی که آب مورد نیاز شهر را فراهم می کند سرسختانه مخالفت میکند.
  • یک کشاورز با گله گوسفندان گرسنه خود جلسه را به هم میزند. این منادی مالوری را متهم میکند که برای رد کردن لایحه آب پول گرفته است.
  • گیتس شاهد است که مالوری بستر خشک رودخانه را بررسی میکند و گفتگوی کوتاهی با یک پسر بچه مکزیکی دارد.
  • گیتس مالوری را تا ساحل دنبال میکند و در آنجا آب به شکل مرموزی در کانال تخلیه آب جریان مییابد.
  • دستیار گیتس، والش، عکسهای مالوری را حین بحث تندی با نوآ کراس (سایه یا دشمن) نشان میدهد.
گیتس به اهمیت این مسائل پی میبرد تا اینکه کاملا وارد دنیای ویژه قتل میشود. او فعلا مشغول انجام کاری است که به او محول شده و بالاخره هم عکسهای محکمه پسندی از مالوری در کنار دختری جوان و زیبا میگیرد. پرونده بسته شده است.

خانم مالوری شواهد مستندی از خطای شوهرش دریافت میکند. عکسها به طریقی به صفحه اول یکی از روزنامه ها راه پیدا میکنند، رسوایی بزرگی به پا میشود و اسم گیتس به عنوان کارآگاه خصوصی مطرح میشود (یک دعوت به ماجرا).


بیشتر بخوانید:

نقد فیلم جویندگان (The Searchers 1956) ؛ تحلیل ساختاری روایت جان فورد

نقد فیلم هفت سامورایی ؛ تحلیل ساختاری روایت کوروساوا


گیتس به دفتر خود بر میگردد و در آنجا با اولین مالوری واقعی روبه رو میشود. چون خانم مالوری هرگز گیتس را استخدام نکرده، او را تهدید به اقامه دعوی میکند. گیتس دوست ندارد کسی خرابش کند و اصول اخلاقی اش (استاد درونی) او را وادار به کاری میکند تا بفهمد چه کسی پشت ماجراست و چرا.

اهمیت چیزهای کوچک ؛ بهترین فیلم های کلاسیک جهان

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974

او یک مرحله آزمون را آغاز میکند و به دفتر مالوری میرود. مالوری در دفترش نیست و لذا گیتس پنهانی از منشی رد میشود و قبل از اینکه معاون اول مالوری، بلبرتون، او را بیرون کند، در دفتر مالوری سر و گوش آب میدهد. گیتس در آسانسور کلود مالویهیل را میبیند، رقیبی که سابقا پلیس بوده و حالا برای یلبرتون کار میکند.

گیتس به خانه مالوری میرود. وقتی منتظر مالوری است، نگهبان را میبیند که مشغول تعویض چمن خشک شده در نزدیکی حوضچه ماهی است. این بار هم گیتس به اندازه کافی در دنیای ویژه فرو نرفته تا اهمیت هشدار این منادی را درک کند. گیتس چیزی را در حوضچه میبیند. اما قبل از اینکه آن را بیرون بیاورد، خانم مالوری سر میرسد و میگوید گیتس میتواند شوهرش را کنار سد پیدا کند.

گیتس برای عبور از نگهبانان امنیتی سد از کارت یلبرتون استفاده میکند و در آنجا همکار قدیمی اش، اسکوبار، را میابد که در حال بیرون کشیدن جسد مالوری از آب است.

یادآوری ؛ فیلم های کلاسیک

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974

با بغرنج تر شدن مرگ مالوری، مرحله آزمون از سر گرفته میشود. گیتس سعی میکند قطعات پازل و حقیقت را، که توسط یک رشته از مشکلات پیچیده تشکیل شده پیدا کند.

پلیس به دنبال اطلاعاتی درباره زن جوان اسرارآمیزی است که در عکسها کنار مالوری دیده میشود. اولین به دروغ میگوید که گیتس را استخدام کرده تا ماجرای عشق شوهرش را برملا کند.

پزشک قانونی (متحد) جسد یکی از ولگردهای شهر را به گیتس نشان میدهد که در وسط خشکسالی به طرز مرموزی در رودخانه لس آنجلس غرق شده است. این دعوت به ماجرا باعث میشود گیتس به عقب برگردد و توقف‌های مالوری را در زمانی که گیتس تعقیبش میکرد به یاد بیاورد.

گیتس به بستر خشک رودخانه بر میگردد و از پسر بچه مکزیکی سؤالاتی میکند. و او هم با کمال میل به گیتس میگوید که وظیفه داشته زمان رسیدن آب به پایین رودخانه را به مالوری اطلاع دهد.


بیشتر بخوانید: نقد فیلم سکوت بره ها Silence of the Lambs ؛ تحلیل ساختاری روایت جاناتان دمی


در محل سد، صحنه مرگ مالوری، چیزی نمانده سرازیر شدن ناگهانی آب تازه از لوله های تخلیه، گینس را غرق کند. او با دو نفر مالویهیل و مردی که چاقو به دست دارد مواجه می‌شود. آنها از گیتس میخواهند این دنیای ویژه را ترک کند و به عنوان هشدار، دماغش را با چاقو میبرند.

این اتفاق، به جای اینکه گیتس را از میدان به در کند، او را مصمم میکند تا کله گنده هایی را که پشت جنجال آب هستند به دام بیندازد.

افشاگری ؛ بهترین فیلم های کلاسیک جهان

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974

در بازگشت گیتس به دفترش، آیدا سشنز با او تماس میگیرد و به بازی خود در نقش «خانم مالوری» اعتراف میکند. همان زن حقه بازی که گیتس را برای بار نخست استخدام کرد.

وی از افشای نام کسانی که او را اجیر کرده بودند امتناع میکند، اما گیتس را راهنمایی میکند تا «یکی از ان افراد را در ستون آگهی‌های ترحیم پیدا کند.

گیتس با اولین مالوری ناهار میخورد. گیتس میداند که این شخصیت چیزی را پنهان میکند. او موفق میشود نام خانوادگی پدری اولین را، که «کراس» است، پیدا کند.

نیاز شدید گینس به اینکه او را وادار به برداشتن نقاب کند و بگوید چه انگیزه هایی دارد و کدام طرفی است باعث میشود به اولین بگوید که فکر میکند شوهرش به خاطر اینکه میدانست هزارها گالن آب به اقیانوس ریخته میشود کشته شد.

گیتس به دفتر مالوری بر میگردد و متوجه میشود نوا کراس به اتفاق مالوری مالک اداره آب بوده اند. گینس یلبرتون را متهم میکند که آیدا برنز را اجیر کرده است. گرچه وی از اتهامات گیتس ناراحت شده، اما اعتراف میکند که آب به سوی باغهای پرتقال در دره شمال غربی منحرف میشود.

اولین کراس گیتس را به طور رسمی استخدام میکند تا قاتل شوهرش را بیابد. او اعتراف میکند که نوآ کراس پدر اوست و اینکه کراس و مالوری بعد از خراب شدن یکی از سدها با هم اختلاف پیدا کرده بودند.

گیتس برای ناهار با نوآ کراس ملاقات میکند. وی گیتس را استخدام میکند تا دختر اسرارآمیزی را که در عکسها با مالوری بوده پیدا کند.

گیتس در مرکز اسناد متوجه میشود اخیرا قطعاتی از زمین‌های دره دوباره فروخته شده اند، و یکی از سندها را «قرض میگیرد».

گیتس به دیدن یکی از باغهای پرتقال میرود و با کشاورز و پسرانش درگیر می‌شود. کشاورز ادعاهای یلبرتون را رد میکند. اداره آب مشغول نابود کردن آب آنها بوده، نه ذخیره کردن آن. همه این افراد، اولین را خبر میکنند تا گیتس زخمی را از آنجا ببرد.

گیتس از سرنخ آیدا سشنز سر در می آورد. او نامی را در آگهی‌های ترحیم پیدا می‌کند که در فهرست زمین داران مرکز اسناد ثبت شده است. این مرد دو هفته پیش مرده در حالی که زمین را یک هفته پیش خریده. جزئیات آگهی ترحیم گیتس را به خانه سالمندان هدایت میکند.

ژرفترین غار ساختار روایت ؛ بهترین فیلم های کلاسیک

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974

گیتس با در دست داشتن سرنخهایی که در این مرحله از روایت روی هم انباشته شده، راهیابی به ژرفترین غار ساختار روایت را آغاز میکند. او و اولین به رئیس خانه سالمندان کلک میزنند و به ملاقات زمین داران جدید یعنی سالمندان میروند که همگی از ثروت خود بی خبرند.

طولی نمیکشد که گیتس را به بیرون هدایت میکنند و در آنجا با مالویهیل روبه رو میشود. گیتس کلک میزند و بسختی جان به در میبرد، چون اولین به کمک گیتس میشتابد و او را با ماشین از آنجا دور میکند.

گذشته تاریک ؛ بهترین فیلم های کلاسیک جهان

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974

اولین گیتس را به خانه خود میبرد، زخمهایش را میبندد. اولین از این فرصت استفاده میکند تا با گذشته تاریک و بی ثمر گیتس در محله چینی ها آشنا شود. گیتس به یمن بصیرت تازه ای که کسب کرده، مسائلی را با اولین در میان میگذارد.

او معتقد است پدر اولین، نوا کراس، مسئول قتل شوهر اوست. اولین بعد از تلفن اسرارآمیزی که به او میشود بی مقدمه میرود. گیتس در هر صورتی نمی‌تواند به اولین اعتماد کند. لذا وی او را تا خانه ای اسرارآمیز تعقیب میکند که معشوق مفروض مالوری در آن به اسارت گرفته شده. گیتس اولین را به قتل شوهرش متهم میکند. اولین این اتهام را رد میکند و اعتراف میکند که آن دختر خواهر اوست.

گیتس تنها به خانه میرود تا کمی بخوابد. یک نفر با گیتس تماس میگیرد و او را به خانه آیدا سشنز میکشاند و او در آنجا با حسد وی روبه رو میشود. اسکوبار و افراد پلیس برای گیتس تله گذاشته اند و از او جواب میخواهند. گیتس ماجرای جنجال آب را توضیح میدهد، اما اسکوبار این حقیقت را باور نمیکند.

گیتس به خانه اولین برمی گردد و میبیند همه اثاث خانه را جمع کرده اند. گیتس دوباره شاهد است که باغبان در حال ور رفتن با چمن‌های خشکیده حوضچه ماهی است و بالاخره شیئی را که دفعه قبل دیده بود به دست می آورد: یک عینک شکسته.


بیشتر بخوانید:

نقد فیلم Censor (سانسور 2021) : اثری ارزشمند و برجسته در ژانر وحشت

نقد فصل اول سریال Sweet Tooth (دندان شیرین 2021) : اثری منسجم و هویت دار


گیتس به خانه امن اسرارآمیز بر میگردد و با اولین روبه رو میشود. او مدرکی، عینک مالوری، در دست دارد که ثابت میکند اولین شوهرش را کشته. به اسکوبار زنگ میزند و آدرس آنجا را به پلیس میدهد تا برای دستگیری اولین بیایند.

فاجعه ؛ بهترین فیلم های کلاسیک جهان

اولین در مواجهه با این تیک تاک ساعت بالاخره نقاب خود را کنار میگذارد و اعتراف میکند که آن زن اسرارآمیز، کاترین، هم خواهر و هم دختر اوست، نتیجه تجاوز پدرش به او.

محرک سفر اولین نیاز درونی او بوده برای محافظت از کاترین در برابر سایه یا دشمن، نوآ کراس. گیتس اولین و کاترین را به خانه خدمتکار اولین در محله چینی ها میفرستد و خودش مسئولیت مواجهه با اسکوبار را به عهده میگیرد.

گیتس قبل از رفتن آنها عینک دوکانونه شکسته را به اولین نشان میدهد؛ اولین میگوید که عینک به شوهرش تعلق ندارد.
گیتس سر اسکوبار و مردانش را گرم میکند و آنها را دنبال نخود سیاه میفرستد. گیتس از خانه یکی از مشتریانش، کرلی (متحد)، برای فرار از دست پلیس استفاده میکند. او از کرلی کمک میگیرد تا اولین و کاترین را به مکزیک بفرستد.


بیشتر بخوانید: نقد فیلم Cruella (کروئلا 2021) ؛ یک دختر مُداماتیک و برتری طلب


گیتس ترتیب ملاقاتی را با نوآکراس در خانه مالوری میدهد. او با کلک از این سایه یا دشمن اعتراف میگیرد که عینک دوکانونه متعلق به اوست. سایه نقشه پیچیده خود را برای رساندن لس آنجلس به آب شرح میدهد، پیش از اینکه مالویهیل، گیتس را مجبور به پس دادن عینک کند.

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974

محله چینی ها ؛ بهترین فیلم های کلاسیک جهان

گیتس به زور تفنگ مجبور میشود آنها را نزد اولین و کاترین ببرد. سفر و ماجراجویی گیتس در رواین پولانسکی به جایی ختم میشود که بیش از همه از آن وحشت دارد، محله چینی ها، منطقه ای که نماد ناتوانی او در دوران خدمت در نیروی پلیس است.

او دستیاران خود را در بازداشت اسکوبار و مأمورانش مییابد. اسکوبار از پذیرش چیزی که گیتس به او می‌دهد، این حقیقت که نوآ کراس قاتل مالوری است، امتناع میکند.

اولین همراه کاترین وارد میشود تا موجبات فرار او را فراهم کند. کراس خواستار کاترین است و اولین به او شلیک میکند، اما سایه (دشمن) فقط زخمی میشود. اولین با ماشین میگریزد. گیتس سعی میکند از این تجدید حیات محافظت کند، اما پلیسها به ماشین شلیک میکنند. صدای بوق ماشین بلند میشود. کاترین جیغ میکشد. آنها اولین را مرده میابند.

گیتس با حیرت شاهد بی فایده بودن مجدد تلاشهایش در محله چینی ها است. گیتس مثل گذشته تلاش کرد به کسی کمک کند و آن فرد کشته شد. سایه (آنتاگونیست)، نوآ کراس، از مجازات قتل قسر در میرود و دخترش را به دست می آورد. گیتس سعی میکند این اکسیر شیطانی را درک کند.

فراموشش کن، جیک. اینجا محله چینی ها است.

تصویر محو می‌شود.

نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974
نقد فیلم محله چینی ها ؛ نقد فیلم Chinatown 1974

عوامل فیلم ؛ نقد فیلم محله چینی ها

  • کارگردان: رومن پولانسکی
  • تهیه‌کننده: رابرت اوانز
  • نویسنده: رابرت تاون
  • بازیگران: جک نیکلسون و فی داناوی
  • موسیقی: جری گلدسمیت
  • فیلم‌بردار: جان ای. آلونزو
  • تدوین‌گر: سم اوستین
  • توزیع‌کننده: پارامونت پیکچرز
    تاریخ‌های انتشار: ۲۰ ژوئن ۱۹۷۴
  • مدت زمان: ۱۳۰دقیقه
  • کشور: ایالات متحده
  • زبان: انگلیسی

بیشتر بخوانید:

نظر شما در خصوص بررسی و نقد فیلم محله چینی ها چیست؟ نظرات خود را با فیگار در بخش کامنت‌ها به اشتراک بگذارید.


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *