معرفی ده مورد از فمینیستی‌ترین فیلم‌های ایرانی تاریخ، بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان و مشکلاتی که یک زن در جامعه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.
سینمای ایران همواره بازتاب‌دهنده‌ی مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه بوده است و در این میان، زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت جهان، جایگاه ویژه‌ای در روایت‌های سینمایی داشته‌اند. بهترین فیلم‌های ایرانی درباره زنان معمولاً به بررسی چالش‌ها، توانمندی‌ها و نقش‌های متنوع آن‌ها در خانواده و جامعه می‌پردازند. این آثار با بهره‌گیری از داستان‌های عمیق، بازیگری قدرتمند و کارگردانی تأثیرگذار، نه تنها در ایران بلکه در دنیا نیز به شهرت رسیدند.
ادامه مطلب در ادامه
بیشتر بخوانید:
برای اطلاع از آخرین اخبار سینمای جهان، می‌توانید به بخش اخبار سینما و تلویزیون و برای دانلود فیلم‌ها و سریال‌های روز دنیا fه کانال تلگرامی فیگار مراجعه کنید.
بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان
در ادامه لیست بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان از نگاه تحریریه سایت فیگار را مشاهده خواهید کرد.
- من ترانه 15 سال دارم
- سگ کشی
- سه جلد
- هیس دخترها فریاد نمی‌زنند
- دیوار
- سارا
- لیلا
- آفساید
- رگ خواب
- شیار 143
فیلم های درباره زنان اغلب به موضوعاتی مانند حقوق زنان، نقش‌های اجتماعی، مبارزه با تبعیض و مسائل خانوادگی پرداخته‌اند. بسیاری از این آثار مانند فیلم سگ کشی یا لیلا، نه‌تنها تحسین منتقدان داخلی و بین‌المللی را برانگیخته‌اند، بلکه به تقویت صدا و جایگاه زنان در سینما و جامعه کمک کرده‌اند.
این فیلم‌ها که درباره موضوعات اجتماعی و مشکلات زنان صحبت می‌کند، علاوه بر ارائه اثری زیبا و پرمعنا، پیامی آموزنده و عمیق نیز از طریق هنر به مردم انتقال می‌دهد. به نظرشما جای کدام یک از فیلم های سینمایی ایرانی درباره زنان در این لیست خالی است؟
من ترانه 15 سال دارم
- کارگردان: رسول صدر عاملی
- بازیگران: ترانه علیدوستی، حسین محجوب، نگار جواهریان، مجید انتظامی
- سال انتشار: 1381 (2002)
- ژانر: درام
فیلم من ترانه پانزده سال دارم یکی از بهترین فیلم های فمنیستی تاریخ سینمای ایران است که داستان زندگی دختری 15 ساله به نام «ترانه» را روایت می‌کند. او علی‌رغم مخالفت‌های دیگران با پسری ثروتمند ازدواج می‌کند، اما این ازدواج کوتاه‌مدت، به بارداری او و سفر همسرش به خارج از کشور منجر می‌شود و این سرآغاز چالش‌ها و مشکلات بزرگ زندگی «ترانه» است.
«ترانه» که در این مسیر تنها مانده، با تصمیمی سخت درمورد آینده خود و بچه‌‌اش مواجه می‌شود. در این فیلم، «ترانه» درگیر مبارزه‌ای بی‌پایان با خود، جامعه و ارزش‌های تحمیلی اطرافیانش است.
«صدرعاملی» از جمله کارگردانان تاثیرگذار ایرانی، با دقت و حساسیتی ستودنی، دوربین خود را نه‌تنها بر اتفاقات بیرونی، بلکه بر روح و دنیای درونی این دختر نوجوان نیز متمرکز کرده است. فیلم با روایتی واقع‌گرایانه و احساسی توانسته تصویری منصفانه و تأثیرگذار از چالش‌ها و مقاومت «ترانه» ارائه دهد.
من ترانه 15 سال دارم از بهترین فیلم های زنان محسوب می‌شود که برنده جوایز زیادی از جمله سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر زن و بهترین فیلمنامه شده است.
سگ کشی
- کارگردان: بهرام بیضایی
- بازیگران: مژده شمسایی، رضا کیانیان، مجید مظفری، درایوش ارجمند
- سال انتشار: 1380 (2001)
- ژانر: جنایی، هیجان‌انگیز
سگ‌کشی یکی از بهترین فیلم های زنان قدرتمند در ژانر جنایی و هیجان‌انگیز با بخش‌هایی از سبک نئو نوآر (سبک خاصی از شکل هنری برگرفته از دهه 40 یا 50 میلادی) است. «بیضایی»، به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین کارگردانان ایرانی، همواره در آثارش نگاه ویژه‌ای به زنان داشت. زنان در سینمای او یا در مرکز روایت قرار دارند یا نقشی کلیدی در پیشبرد داستان ایفا می‌کنند.
سگ کشی نیز یکی از فیلم‌های موفق و پرفروش اوست که جوایز زیادی از جمله جایزه جشنواره سیدنی و تعداد زیادی سیمرغ بلورین در زمینه‌های مختلف را کسب کرده است.
سگ‌کشی داستانی درباره فریب و فساد در دنیای معاصر سرمایه‌داری است. در این میان، شخصیت اصلی، «گلرخ کمالی»، با بازی درخشان «مژده شمسایی»، زنی مستقل، روشنفکر و مصمم است که برای رهایی همسرش از زندان، تلاش می‌کند چک‌های او را از طلبکاران پس بگیرد.
این فیلم با پرداختی ظریف به مفاهیمی چون استقلال، شجاعت و اخلاق، تصویری قدرتمند از مبارزه زنانه در برابر بی‌عدالتی و فریبکاری در جامعه ارائه می‌دهد.
سه جلد
- کارگردان: مهدی اسماعیلی
- بازیگران: باران کوثری، آیناز کرمانی، آتیلا پسیانی، سولماز غنی
- سال انتشار: 1400 (2021)
- ژانر: درام
سینمایی سه جلد یکی از جدیدترین فیلم های ایرانی درباره حقوق زنان است که داستانی پرفزاز و نشیب زنانه، با توجه به حوادث اخیر اجتماعی دارد. سه جلد داستان زندگی «مینو» با بازی فوق العاده زیبای «باران کوثری» را روایت می‌کند که با رازی دردناک مواجه شده. این راز روح و روان او و همچنین روابط اجتماعی‌اش را تحت تاثیر قرار داده است.
سه جلد دارای بازیگران قدرتمندی مانند «باران کوثری»، زنده یاد «آتیلا پسیانی»، «سولماز غنی» و… است که باعث احساسی‌تر شدن و جذابیت هرچه بیشتر این فیلم می‌شود.
«اسماعیلی» یکی از کراگردانان سرشناس ایرانی، با اعتقاد بر اینکه این اثر جزو آخرین فیلم‌های اجتماعی سال‌های اخیر باشد، فیلمی زیبا و عمیق در طی مدت طولانی ساخت. وی با این کار انقلابی را در صنعت فیلم‌سازی ایرانی غیر کمدی شروع کرد. این فیلم زیبا هم اکنون در سینماهای سراسر کشور در حال اکران است.
هیس دخترها فریاد نمی‌زنند
- کارگردان: پوران درخشنده
- بازیگران: مریلا زارعی، طناز طباطبایی، بابک حمیدیان، شهاب حسینی
- سال انتشار: 1392 (2013)
- ژانر: درام، اجتماعی
فیلم هیس دخترها فریاد نمی‌زنند یکی از بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان است که به یک بحران پنهانی در جامعه سنتی و مردسالار می‌پردازد؛ بحرانی که در آن به دختران اجازه و حق ابراز اعتراض حتی در برابر تعرض به حریم و زندگی شخصی‌شان داده نمی‌شود.
«طناز طباطبایی» در نقش دختری به نام «شیرین» ظاهر می‌شود که در کودکی قربانی تعرض فردی بیمار شده است. او پس از سال‌ها سکوت، تصمیم می‌گیرد راز سرکوب‌شده‌اش را فاش کند تا صدای دخترانی شود که جسارت اعتراض به ظلم را ندارند.
این فیلم تأثیر مثبتی در جلب توجه جامعه ایرانی به این موضوع مهم داشته و توانسته پیام خود را به‌خوبی به مخاطبان منتقل کند. علاوه بر این هیس دخترها فریاد نمی‌زنند در دنیا نیز تاثیرگذار بوده و در بسیاری از مراسم‌های خارجی مانند جشنواره فیلم‌های ایرانی سانفرانسیسکو یا جشنواره فیلم زنان مستقل آمریکا، به عنوان یکی از بهترین فیلم های خشونت علیه زنان مطرح شده و جوایز متعددی نیز دریافت کرده است.
دیوار
- کارگردان: محمدعلی طالبی
- بازیگران: گلشیفته فراهانی، آزیتا حاجیان، محمد کاسبی، مهرداد صدیقیان
- سال انتشار: 1386 (2007)
- ژانر: درام، ورزشی
فیلم دیوار یکی از بهترین فیلم های انگیزشی برای زنان و اثر مهمی در حوزه سینمای اجتماعی ایران است که به یکی از مسائل حساس و چالش‌برانگیز جامعه می‌پردازد. موتورسواری بانوان، موضوعی که تحت تأثیر نگاه‌های سنتی و محدودیت‌های فرهنگی به یک تفکر همگانی و غلط در اجتماع تبدیل شده است.
«گلشیفته فراهانی» از بازیگران سرشناس و بااستعداد ایرانی، در نقش قهرمان موتورسواری که در شهر بازی به اجرای نمایش‌های حرفه‌ای با موتور می‌پردازد، به‌خوبی توانسته است که احساس همدردی را در بینندگان به وجود آورد. اگرچه این فیلم آن‌طور که شایسته موضوعش بود مورد توجه قرار نگرفت، اما همچنان به‌عنوان یکی از آثار ارزشمند و دغدغه‌مند سینمای اجتماعی ایران شناخته می‌شود.
سارا
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: نیکی کریمی، خسرو شکیبایی، امین تارخ، مهوش وقاری
- سال انتشار: 1371 (1993)
- ژانر: درام، اجتماعی
فیلم سارا از جمله فیلم های ایرانی درباره زنان به کارگردانی و تهیه‌کنندگی «داریوش مهرجویی» و با الهام از نمایشنامه خانه عروسک اثر «هنریک ایبسن» ساخته شده است. این فیلم، یکی از بهترین و مهم‌ترین آثار در کارنامه «مهرجویی» به‌شمار می‌رود و در کنار عناوینی چون بانو، پری و لیلا، به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین فیلم های سینمایی درباره زنان کارنامه‌اش شناخته می‌شود. سارا جوایز متعددی نیز از جمله صدف طلایی جشنواره اسپانیا، جوایز بین المللی در فرانسه، برزیل و بسیاری دیگر دریافت کرده است.
سارا با معیارهای سینمای زمان خود قابل ارزیابی است؛ فیلمی که در آن شخصیت اصلی، با روندی آرام اما قاطع، علیه زندگی زناشویی ناعادلانه و وابستگی‌هایش طغیان می‌کند. سارا از سبک قدیمی و کلیشه‌ای زنان در سینمای آن دوران فراتر می‌رود و تصویری تازه از مقاومت و خودآگاهی زنانه ارائه می‌دهد. به همین دلایل، سارا نه‌تنها در کارنامه «مهرجویی» بلکه در تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب، به‌عنوان یکی از بهترین فیلم های انگیزشی زنان محسوب می‌شود.
لیلا
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: لیلا حاتمی، محمدرضا شریفی‌نیا، جمیله شیخی، علی مصفا
- سال انتشار: 1375 (1997)
- ژانر: درام، عاشقانه
فیلم لیلا، دوازدهمین اثر طولانی «داریوش مهرجویی» است که به‌عنوان بهترین فیلم سال در دوازدهمین دوره منتخب نویسندگان و منتقدان سینمای ایران برگزیده شد.
این فیلم، که همچون آثار قبلی «مهرجویی» بر پایه اقتباس ساخته شده، ادامه‌ای بر سه‌گانه سارا و پری به شمار می‌آید و فیلمنامه آن بر اساس داستانی از «مهناز انصاریان» نوشته شده است.
«داریوش مهرجویی» از معدود کارگردانان مرد سینمای ایران است که آثار متعددی با محوریت زنان خلق کرده و لیلا با توجه به امتیازات و افتخارات آن یکی از بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان او محسوب می‌شود.
این فیلم داستان زندگی مشترک «لیلا» و «رضا» را روایت می‌کند که در مواجهه با بحرانی بزرگ قرار می‌گیرند. نازایی «لیلا»، اگرچه برای «رضا» اهمیتی ندارد، اما با فشار خانواده‌ها او مجبور به انتخاب همسر دیگری برای شوهرش می‌شود. «مهرجویی» در این فیلم تصویری از «لیلا» ارائه می‌دهد که در ظاهر آرام و مقتدر است، اما در درون با اضطراب و نگرانی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
لیلا را می‌توان یکی از ماندگارترین آثار «مهرجویی» درباره زنان دانست که برنده یک سیمرغ بلورین و چندین جایزه و دیپلم افتخار از سوی سینمای ایران شده است.
آفساید
- کارگردان: جعفر پناهی
- بازیگران: سیما مبارک شاهی، محسن تنابنده، آیدا صادقی، شایسته ایرانی
- سال انتشار: 1384 (2005)
- ژانر: کمدی، اجتماعی
آفساید یکی از بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان در ژانر کمدی است که ماجرای ورود زنان و دختران به استادیوم‌های فوتبال، یکی از چالش‌های بزرگ در مدیریت فرهنگی و ورزشی ایران را روایت می‌کند. البته در سال‌های اخیر با دخالت فیفا تا حدی این مسئله بهبود یافته است.
«جعفر پناهی» در میانه دهه 80، با نگاهی مستندگونه، فیلمی ساخت که این بحران و تلاش‌های دختران برای حضور در ورزشگاه‌ها را به تصویر می‌کشد.
این فیلم، با روایتی ساده و تأثیرگذار، به یکی از ابتدایی‌ترین حقوق مدنی زنان در ایران می‌پردازد و مبارزه مداوم آن‌ها برای دستیابی به این حق را نشان می‌دهد. تلاشی که هنوز ادامه دارد و نمادی از مقاومت دختران این سرزمین برای رسیدن به برابری و آزادی در جامعه است.
آفساید در سال‌های اول انتشارش نتوانست مجوز بگیرد و به طور عمومی اکران نشد، اما سال‌ها بعد در پلتفرم‌های مختلف و سپس در جشنواره بین المللی فیلم شهر پخش شد و جایزه خرس نقره‌ای در جشنواره فیلم برلین را به عنوان یکی از بهترین فیلم های انگیزشی درباره زنان دریافت کرد.
رگ خواب
- کارگردان: حمید نعمت الله
- بازیگران: لیلا حاتمی، الهام کردا، لیلا موسوی، کوروش تهامی
- سال انتشار: 1395 (2016)
- ژانر: درام
رگ خواب ساخته «حمید نعمت‌الله» داستان دلباختگی‌های دیوانه‌وار زنی به نام «مینا» است که روز به روز عاشق‌تر شده و توسط معشوق خود پس زده می‌شود. «لیلا حاتمی» در این فیلم نقش «مینا» را برعهده داشته و در جشنواره‌های مختلفی مانند سی و پنجمین جشنواره ملی فیلم فجر، یازدهمین دوره جشن منتقدان و نویسندگان سینمایی، نوزدهمین جشن خانه سینما، هجدهمین دوره جشن دنیای تصویر و نخستین دوره جایزه آکادمی سینما مورد تحسین قرار گرفت.
«مینا» در رگ خواب تفاوت‌های بزرگی با دیگران دارد. او برای ساختن و سازگاری با دیگران نیامده است. حضورش نه برای ثابت کردن چیزی به کسی است و نه طبقه اجتماعی و سیاسی خاصی را نمایندگی می‌کند. «مینا» فراتر از هر آن چه به زنان نسبت داده می‌شود، تنها یک زن معمولی به شمار می‌آید و این‌هاست که رگ خواب را یک اثر متفاوت و جزو بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان می‌سازد.
شیار 143
- کارگردان: نرگس آبیار
- بازیگران: مریلا زارعی، گلاره عباسی، مهران احمدی، جواد عزتی
- سال انتشار: 1392 (2013)
- ژانر: اکشن، درام
فیلم شیار 143 متفاوت‌ترین اثر این فهرست به نویسندگی و کارگردانی «نرگس آبیار» ساخته شده است. فیلمنامه این اثر از خاطره‌ای با همین نام، از کتاب تفحص نوشته «حمید داودآبادی»، اقتباس شده است.
داستان فیلم به منطقه‌ای جنگی به نام شیار 143 اشاره دارد که برای مین‌یابی و یافتن پیکر شهدا مورد کاوش قرار می‌گیرد. محور اصلی روایت، زندگی مادری است که پسر جوانش به جبهه رفته و او در غیاب پسرش، روزهای سختی را در انتظار بازگشت او سپری می‌کند.
شیار 143 با استقبال گسترده‌ای از سوی مخاطبان و منتقدان روبه‌رو شد و در بیش از 30 جشنواره بین‌المللی حضور یافت، موفق به کسب 16 جایزه شد و جایگاه ویژه‌ای در سینمای دفاع مقدس به خود اختصاص داد. این فیلم با اینکه بیشتر موضوع آن دفاع مقدس و جنگ است، اما تصویری نادر از یک مادر فداکار که با مشکلاتش دست و پنجه نرم می‌کند را نشان می‌دهد.
سوالات متداول
کدام کارگردان ایرانی بیشترین آثار در مورد زنان را ساخته است؟
کاگردانان مطرحی مانند «داریوش مهرجویی» و «پوران درخشنده» درباره زنان فیلم‌های زیادی ساخته‌اند. «نرگس آبیار» نیز می‌تواند جزو این کارگردانان قرار بگیرد، اما اغلب فیلم‌های او به موضوعات اجتماعی دیگری اشاره دارد.
آیا فیلم برادران لیلا نیز در فهرست بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان قرار می‌گیرد؟
فیلم برادران لیلا با اینکه شخصیت اصلی آن یک زن است که در برابر مشکلات اجتماعی و خانوادگی‌اش مقابله می‌کند، اما موضوع اصلی این فیلم تفکرات قدیمی و سنت‌های پوسیده و مخرب جامعه است.
بیشتر بخوانید:
- بهترین فیلم های سرشه رونان (Saoirse Ronan) تا سال 2024
- پر فروش ترین فیلم های ایرانی 1403 تا آخر مهر ماه
- پر فروش ترین فیلم های 2024 تا آخر ماه اکتبر
- بهترین فیلم های ترسناک استودیوی لاینزگیت برای طرفداران ژانر وحشت
- بهترین فیلم ها درباره هالیوود ؛ پشت پرده هالیوود چه خبر است؟
نظر شما درباره‌ی لیست بهترین فیلم های ایرانی درباره زنان چیست؟ لطفا نظرات خود را در بخش کامنت با فیگار در میان بگذارید.