مت گالا ، با نام رسمی «جشن موسسه لباس»، رویدادی سالانه و مجلل در نیویورک است که با هدف حمایت مالی از بخش لباس موزه هنر متروپولیتن برگزار می‌شود.
این مراسم به‌عنوان باشکوه‌ترین و معتبرترین رویداد دنیای مد شناخته می‌شود؛ جایی که ستارگان و چهره‌های سرشناس جهان، لباس‌هایی هنری و خاص بر تن می‌کنند که بازتابی از موضوع سال و حالوهوای فرهنگی زمانه است.
مت گالا که از آن با عنوان «بزرگ‌ترین شب دنیای مد» یاد می‌شود، ترکیبی است از هنر، تاریخ و خلاقیت و دعوت به آن، ارزشی هم‌پایه حضور در معتبرترین رخدادهای فرهنگی جهان دارد.
این مراسم نه تنها مختص دنیای مد نیست، بلکه میزبان چهره‌های تاثیرگذار از عرصه‌هایی همچون سینما، موسیقی، ورزش، سیاست، شبکه‌های اجتماعی و تجارت نیز هست. نشریه‌ی مد ووگ مسئولیت برگزاری این رویداد را بر عهده دارد.
این مهمانی همیشه در نخستین دوشنبه ماه مه برگزار می‌شود و آغازگر نمایشگاه سالانه موسسه لباس در موزه متروپولیتن است. شرکت‌کنندگان با لباس‌هایی که اغلب در رده‌ی «اوت کوتور» (لباس‌های فاخر و دست‌دوز) جای می‌گیرند، تلاش می‌کنند تا بیشترین هماهنگی را با موضوع منتخب آن سال داشته باشند. بسیاری از این لباس‌ها بعدها در مجلات و رسانه‌ها، به‌ویژه روی جلد و صفحات ووگ، بازتاب می‌یابند.
آنا وینتور، سردبیر قدرتمند و پرنفوذ مجله‌ی ووگ، از سال ۱۹۹۵ تاکنون ریاست مت گالا را بر عهده داشته و نقش چشمگیری در تبدیل این رویداد به یک پدیده جهانی ایفا کرده است. تنها استثنا در این میان، مراسم سال ۱۹۹۶ بود که توسط سردبیر وقت نسخه بریتانیایی ووگ، لیز تیلبریس و با همراهی پرنسس دایانا برگزار شد.
مت گالا در گذر زمان از یک رویداد صرفاً نیویورکی فراتر رفته و امروز چهره‌ای جهانی و چندفرهنگی به خود گرفته است. بلیت ورود به این مهمانی در سال ۲۰۲۴ به مبلغ ۷۵ هزار دلار رسیده است؛ رقمی چشمگیر که نسبت به سال گذشته ۲۵ هزار دلار افزایش یافته است.
با این حال، ارزش رسانه‌ای این رویداد آن را به گزینه‌ای جذاب برای برندها تبدیل کرده است: در سال ۲۰۲۳، بررسی‌ها نشان داد مت گالا حدود دو برابر سوپر بول، برای برندها ارزش تبلیغاتی به همراه داشته و نزدیک به یک میلیارد دلار ارزش رسانه‌ای ایجاد کرده است.
این رقم در سال ۲۰۲۴ به ۱.۴ میلیارد دلار رسید و جایگاه بی‌رقیب این مراسم در صنعت فرهنگ و مد را تثبیت کرد.
تاریخچه مت گالا
مت گالا نخستین‌بار در سال ۱۹۴۸ به همت النور لمبرت، روابط‌عمومی معروف دنیای مد، پایه‌گذاری شد. هدف اصلی این رویداد جمع‌آوری کمک مالی برای موسسه تازه‌تأسیس لباس در موزه متروپولیتن بود. نخستین دوره این مراسم تنها شامل یک ضیافت شام ساده بود و بلیت آن ۵۰ دلار قیمت داشت.
در سال‌های نخست، مت گالا بیشتر به عنوان یکی از چندین مراسم خیریه نیویورک شناخته می‌شد و مخاطبانش نیز عمدتاً از طبقه‌ی مرفه جامعه یا فعالان دنیای مد در همان شهر بودند. تا سال ۱۹۷۱، این مراسم در مکان‌های مختلفی از جمله هتل والدورف آستوریا، پارک مرکزی و سالن رین‌بو برگزار می‌شد.
تحولی اساسی در سال ۱۹۷۲ رخ داد؛ زمانی که دایانا فریلند، ویراستار پیشین ووگ، به عنوان مشاور به موسسه لباس پیوست. تحت مدیریت او، مت گالا رنگ‌وبویی جهانی‌تر و مجلل‌تر به خود گرفت، هرچند همچنان بیشتر در فضای اشرافی نیویورک تعریف می‌شد.
حضور چهره‌هایی مانند الیزابت تیلور، اندی وارهول، بیانکا جاگر، دیانا راس، التون جان، لایزا مینلی، مدونا، باربارا استرایسند و شر، کم‌کم مت گالا را از یک ضیافت اشرافی به ویترینی از چهره‌های مشهور جهانی بدل کرد. در همین دوران بود که برای نخستین بار، مراسم در خود موزه متروپولیتن برگزار شد و ایده‌ی موضوع‌محور بودن هر دوره از گالا نیز شکل گرفت.
با گذشت زمان، مت گالا به پدیده‌ای کم‌نظیر در جهان تبدیل شد؛ نه‌فقط به عنوان یک مراسم اجتماعی مجلل، بلکه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شب‌های خیریه نیویورک. در سال ۲۰۱۳ بیش از ۹ میلیون دلار از طریق این مراسم جمع‌آوری شد، رقمی که در سال‌های بعد به ۱۲ میلیون و سپس به رکورد ۱۷.۴ میلیون دلار در سال ۲۰۲۲ رسید.
مجموع کمک‌های اهدایی از طریق مت گالا پس از سال ۲۰۱۹ از مرز ۲۰۰ میلیون دلار گذشت و جایگاه آن را به‌عنوان مهم‌ترین منبع مالی موسسه لباس تثبیت کرد.
از زمان پیوستن آنا وینتور به عنوان رئیس این مراسم در سال ۱۹۹۵، دامنه‌ی دعوت‌شدگان مت گالا گسترش یافت و چهره‌هایی از سراسر جهان – از مد و سینما گرفته تا سیاست و ورزش – به آن راه یافتند.
بسیاری از این افراد بعدها روی جلد یا صفحات ووگ ظاهر شدند و روایت بصری این شب باشکوه را تکمیل کردند.
از زمان آغاز در سال ۱۹۴۸، مت گالا تقریباً هر سال برگزار شده است. تنها در سال‌های ۱۹۵۷، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۲ خبری از آن نبود. در سال ۲۰۲۰ نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا، این مراسم لغو شد.
در سال بعد، مت گالا به جای ماه مه، در سپتامبر برگزار شد، اما از سال ۲۰۲۲ دوباره به زمان معمول خود در ماه مه بازگشت و سنت دیرینه‌اش را از سر گرفت.
مت گالا در دوران معاصر
مت گالا که امروزه به یکی از باشکوه‌ترین و پرزرق‌وبرق‌ترین رویدادهای مد در جهان تبدیل شده، هر ساله افتتاحیه‌ای باشکوه برای نمایشگاه مد موسسه لباس موزه متروپولیتن محسوب می‌شود. این نمایشگاه پس از شب گالا برای چند ماه در موزه ادامه دارد؛ برای نمونه، نمایشگاه سال ۲۰۱۴ از هشتم مه تا دهم اوت همان سال برگزار شد.
در ابتدا این مراسم بیشتر به حضور چهره‌هایی از دنیای هنر، مد، سینما، موسیقی و طبقات اجتماعی بالای نیویورک محدود بود؛ اما با گذشت زمان، مت گالا به رویدادی جهانی تبدیل شده که در آن افراد تأثیرگذار و چهره‌های شاخص در حوزه‌های گوناگون، از فناوری و ورزش گرفته تا سیاست و کسب‌وکار، نیز دعوت می‌شوند.
فرش قرمز این مراسم همواره زیر ذره‌بین رسانه‌ها و منتقدان مد قرار دارد و استایل مهمانان آن الهام‌بخش ترندهای تازه در سراسر دنیاست. به همین دلیل، موزه در نخستین دوشنبه ماه مه به روی عموم بسته می‌شود تا مراسم در فضایی کاملاً اختصاصی برگزار شود.
آنا وینتور، سردبیر سرشناس مجله ووگ، از سال ۱۹۹۵ با چند استثنا، مسئولیت اصلی هدایت مت گالا را بر عهده دارد. او نه‌تنها بر فهرست مهمانان نظارت دارد، بلکه ریاست کمیته برگزاری را هم بر عهده دارد و تیم تحریریه ووگ در انتخاب چهره‌های دعوت‌شده با او همکاری می‌کند.
در سال ۲۰۱۴، بهای بلیت برای کسانی که به‌صورت رسمی دعوت نشده بودند به ۳۰ هزار دلار افزایش یافت تا جنبه خاص و انحصاری بودن مراسم حفظ شود. فهرست مهمانان هرساله معمولاً بین ۶۵۰ تا ۷۰۰ نفر محدود می‌شود.
از دهه ۲۰۲۰ به این‌سو، دعوت از چهره‌های شبکه‌های اجتماعی و اینفلوئنسرها نیز به بخشی از سنت مت گالا تبدیل شده است. قیمت هر صندلی در این مراسم در سال ۲۰۲۳ به ۵۰ هزار دلار رسید و در سال ۲۰۲۴ به ۷۵ هزار دلار افزایش یافت.
در سال ۲۰۱۵، موضوع مراسم با عنوان «چین: از دریچه خیال» تبدیل به سوژه مستندی با نام اولین دوشنبه در ماه مه شد. این مستند با همکاری شرکت‌های ووگ، کنده نست و استودیوهای رِلَتیویتی ساخته شد.
برای تهیه این مستند، تنها ۲۲۵ نفر از عکاسان، خبرنگاران و فعالان فضای مجازی مجوز حضور داشتند و باقی مهمانان از استفاده از تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی منع شده بودند. این قانون ممنوعیت گرفتن عکس سلفی، به دوره‌های بعدی مت گالا نیز تعمیم داده شد.
با وجود این، برخی از چهره‌ها مانند بیلی آیلیش، داکوتا جانسون و کایلی جنر، با گرفتن سلفی‌های گروهی در سرویس‌های بهداشتی مت، سنتی غیررسمی و پرطرفدار را آغاز کردند که معمولاً به‌سرعت در فضای مجازی پخش می‌شود.
پس از آنکه در سال ۲۰۱۷ تصویری از بلا حدید در حال کشیدن سیگار در سرویس بهداشتی مت گالا به انتشار رسید، قانون منع استعمال دخانیات نیز برای رعایت مسائل بهداشتی و ایمنی در مراسم اعمال شد.
از سال ۲۰۱۸، آنا وینتور اعلام کرد که افراد زیر ۱۸ سال اجازه حضور در مت گالا را نخواهند داشت.
در مت گالای ۲۰۲۱، رُزه، عضو گروه کره‌ای BLACKPINK برای نخستین بار با لباسی مشکی از برند Yves Saint Laurent در این مراسم شرکت کرد و به نخستین خواننده این گروه تبدیل شد که در مت گالا حضور می‌یابد.
از آن زمان به بعد، دیگر اعضای این گروه نیز در این مراسم دیده شده‌اند. در همان سال، ادیسون ری، ستاره‌ی تیک‌تاک نیز برای نخستین بار در مت گالا حاضر شد که نشان‌دهنده‌ی روند فزاینده‌ی دعوت از چهره‌های دنیای دیجیتال بود.
مت گالای ۲۰۲۵ در روز دوشنبه، ۵ مه برگزار شد و آنا وینتور بار دیگر مدیریت آن را برعهده داشت. میزبانان مشترک این دوره شامل کولمن دومینگو، لوییس همیلتون، ایسپ راکی و فارل ویلیامز بودند.
لبرون جیمز که به عنوان رئیس افتخاری معرفی شده بود، به دلیل مصدومیت زانو در رقابت‌های پلی‌آف NBA نتوانست حضور یابد، اما همسرش ساوانا جیمز به نمایندگی از او در مراسم شرکت کرد.
همچنین در این دوره، شاهرخ خان ستاره بزرگ بالیوود، به عنوان نخستین بازیگر مرد هندی از پله‌های معروف مت گالا بالا رفت. پیش از او بازیگرانی همچون پریانکا چوپرا، آلیا بهات، کیارا ادوانی و دیپیکا پادوکونه، در کنار چهره‌هایی چون ایشا آمبانی و میندی کالینگ از جامعه هند و هند-آمریکایی در این مراسم حضور یافته بودند.
تم مت گالا
هر ساله، نمایشگاه سالانه‌ی مؤسسه لباس موزه متروپولیتن با یک تم (موضوع) مشخص برگزار می‌شود. این تم، نه‌تنها چارچوب مفهومی نمایشگاه را تعیین می‌کند، بلکه حالوهوای مراسم شب گالا و سبک پوشش مهمانان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اگرچه هیچ الزامی برای پایبندی به تم در انتخاب لباس وجود ندارد، اغلب مهمانان تلاش می‌کنند با خلاقیت و جسارت، استایلی هماهنگ با موضوع سال ارائه دهند. این تلاش‌ها گاه باعث شکل‌گیری موج‌های جدید مد در سطح جهانی و تأثیرگذاری بر فروش برندهای مطرح می‌شود.
این مراسم معمولاً با بخشی شامل پذیرایی و گردش در نمایشگاه آغاز می‌شود؛ مهمانان روی فرش قرمز قدم می‌زنند، از نمایشگاه موضوعی سال بازدید می‌کنند و سپس در ضیافت شام رسمی حضور می‌یابند. این ضیافت اغلب با اجرای هنرمندان برجسته‌ی زمان همراه است و فضایی مجلل و باشکوه را خلق می‌کند.
با این‌حال، همه تم‌ها به یک اندازه واضح یا قابل تفسیر نیستند. برای مثال، در سال ۲۰۱۳ با موضوع «پانک: هرج‌ومرج تا لباس مجلل»، بسیاری از شرکت‌کنندگان در درک و اجرای دقیق مفهوم دچار تردید شدند، چرا که خط‌مشی مشخصی برای استایل‌ها ارائه نشده بود.
در سال ۲۰۱۴، تمرکز بر آثار چارلز جیمز—طراح لباس زنانه‌ی قرن بیستم—چالشی دیگر به همراه داشت، به‌ویژه برای مردان شرکت‌کننده که نمی‌توانستند به سادگی با موضوع همگام شوند.
در سال‌های اخیر، برخی از تم‌ها بازتابی از تحولات اجتماعی و فرهنگی بوده‌اند. برای مثال، طبق گفته اندرو بولتون، کیوریتور نمایشگاه در سال ۲۰۲۱، پاسخ طراحان آمریکایی به دغدغه‌های مربوط به تنوع بدن و سیالیت جنسیتی، الهام‌بخش و قابل‌توجه بوده است.
تم مت گالای ۲۰۲۵ بر «شیک‌پوشی سیاه‌پوستان» (Black Dandyism) تمرکز داشت؛ مفهومی که نه تنها به زیبایی‌شناسی، بلکه به تاریخ، هویت و مقاومت فرهنگی نیز اشاره دارد.
حواشی و جنجال‌های مت گالا
مراسم باشکوه مت گالا، در کنار درخشش ستارگان و خلاقیت‌های مد، هرگز از حواشی و جنجال‌ها دور نبوده است. در طول سال‌ها، اتفاقات گوناگونی این رویداد را به تیتر اول رسانه‌ها تبدیل کرده‌اند.
در سال ۲۰۰۹، دو مدل سرشناس، نائومی کمپبل و استفانی سیمور، در حرکتی اعتراضی از شرکت در مراسم انصراف دادند. این تصمیم در حمایت از طراح برجسته‌ی تونسی‌تبار، عزالدین علاء، گرفته شد؛ چرا که آثار او در نمایشگاه همان سال جایی نداشت.
علاء که روابط نزدیکی با مدل‌هایش داشت، از آن‌ها خواست لباس‌های طراحی‌شده‌اش را در این مراسم به تن نکنند، و آن‌ها هم ترجیح دادند کلاً حضور نیابند. این تصمیم به شکلی نمادین، اعتراض به حذف یکی از چهره‌های تأثیرگذار مد از نمایشگاه «مدل به‌مثابه‌ی مُدام» بود.
در سال ۲۰۱۴، زمانی که موضوع نمایشگاه «چارلز جیمز: فراتر از مد» اعلام شد، برگزارکنندگان لباس رسمی «وایت تای» را برای مهمانان الزامی کردند. این درخواست با واکنش منفی روبه‌رو شد، چرا که تهیه چنین لباسی—حتی برای ستارگان—پرخرج و دشوار بود. همان شب، فردی نیمه‌برهنه سعی کرد روی پله‌های موزه بدود، اما پیش از رسیدن به محل اصلی بازداشت شد.
پس از مراسم، دعوای پرسر‌و‌صدای سولانژ نولز و جی‌زی (همسر بیانسه) در آسانسور، تیتر رسانه‌ها را تسخیر کرد. ویدیوی این درگیری به‌سرعت در فضای مجازی دست‌به‌دست شد.
سال ۲۰۱۵ نیز با تم «چین از دریچه‌ی خیال» با انتقادات مواجه شد. در ابتدا نام این تم «زمزمه‌های چینی» بود، اما به دلیل برداشت‌های نژادپرستانه تغییر یافت. برخی منتقدان معتقد بودند که این رویکرد نمایشی، کلیشه‌های غربی درباره‌ی شرق آسیا را بازتولید کرده است.
یکی از جنجالی‌ترین لباس‌ها متعلق به سارا جسیکا پارکر بود که با پوشیدن یک تاج‌پوش سنتی مورد انتقاد قرار گرفت؛ منتقدان این ظاهر را هم‌راستا با تصویر کلیشه‌ای «بانوی اژدها» دانستند.
در سال ۲۰۱۷، آنا وینتور در برنامه‌ی جیمز کوردن اعلام کرد که دونالد ترامپ از حضور در مت گالا ممنوع شده است. این تصمیم در حالی گرفته شد که ترامپ از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ تقریباً هر سال در مراسم حضور داشت.
در مراسم ۲۰۱۸، تم «جسم آسمانی: مد و تخیل کاتولیک» باعث اعتراضاتی شد. ریانا با لباسی شبیه به لباس پاپ، شامل تاج و ردایی سنگ‌دوزی‌شده، در مراسم حضور یافت. هرچند بیش از ۴۰ لباس رسمی کلیسا با همکاری واتیکان در نمایشگاه به نمایش درآمده بود و حتی کاردینال دولان نیز در مراسم حاضر شد، اما بسیاری این رویکرد را “توهین‌آمیز” یا “کاس‌پلی بی‌احترامی‌آمیز” دانستند.
در مت گالای ۲۰۲۱، با تم «در آمریکا: واژگان مد»، نماینده‌ی دموکرات نیویورک، الکساندریا اوکاسیو-کورتز، با لباسی سفید که عبارت «مالیات بر ثروتمندان» با حروف قرمز بر پشت آن دوخته شده بود، جنجال به پا کرد.
بسیاری این حرکت را متناقض دانستند؛ چرا که او در حالی از نابرابری درآمدی انتقاد می‌کرد که در مراسمی پرهزینه شرکت داشت. با این حال، طراح لباس، آئورا جیمز، توضیح داد که رساندن پیام به افراد تأثیرگذار از درون چنین فضاهایی هوشمندانه است.
در سال ۲۰۲۲، کیم کارداشیان با پوشیدن لباس اصلی مریلین مونرو—همان لباس مشهور اجرای «تولدت مبارک، آقای رئیس‌جمهور»—باعث بحث‌های زیادی شد. این لباس، که متعلق به مجموعه‌ی ریپلیز بیلیو ایت اور نات است، پس از مراسم با آسیب‌هایی مواجه شد که به کیم نسبت داده شد. همچنین رژیم سخت و سریع کیم برای پوشیدن این لباس (کاهش ۷ کیلوگرم وزن در سه هفته) نیز انتقادات گسترده‌ای را در پی داشت.
در سال ۲۰۲۴، مت گالا به‌عنوان نماد فاصله‌ی طبقاتی و بی‌تفاوتی سلبریتی‌ها به شرایط جهانی مورد حمله قرار گرفت. کمپین آنلاین Blockout 2024 در شبکه‌های اجتماعی از کاربران می‌خواست تا حساب‌های افراد حاضر در مراسم را مسدود کنند.
این اعتراض، در واکنش به هم‌زمانی مراسم با تظاهرات گسترده‌ی دانشگاهی در حمایت از فلسطین و حمله‌ی نظامی به رفح، با لحنی شبیه داستان «بازی‌های گرسنگی» برگزار شد. برخی، همچون ستون‌نویس USA Today، شب مت گالا را به ضیافت تجملی پایتخت خیالی «کاپیتول» در برابر رنج و فقر «ناحیه‌ها» تشبیه کردند.
در مراسم ۲۰۲۴، میزبانانی چون زندیا، جنیفر لوپز، بد بانی و کریس همسورث حضور داشتند. برای سال ۲۰۲۵ نیز کد پوشش با عنوان «ظرافتِ سبک سیاه‌پوستان» اعلام شده است.
نظر شما درباره مراسم مت گالا و این آئین و مراسم هر ساله چیست؟ لطفا نظرات خود را در بخش کامنت با فیگار در میان بگذارید.