نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven ؛ جنجالی از یک رخداد فرقه‌ای

ما در نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven به اثری جنجالی پرداخته‌ایم و معیارهای تکنیکی، و واکنش‌های به آن را بررسی و تحلیل کرده‌ایم.

کارگردانی با نام مستعار الی کینگ فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven را در سایت (ام آی دی بی) به ثبت رسانده و طبق اظهارنظرها گویا نام اصلی او هنوز هم مشخص نیست. این فیلم تاکنون بیش از ۵۰ هزار دلار در گیشه فروش داشته است.

نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven

جنجالی‌ترین فیلم‌های روز دنیا را بشناسید.

شما می‌توانید فهرست مطالب این مقاله را در لیست زیر مشاهده کنید:

• عوامل فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven
• داستان فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven
• آیا داستان بانوی بهشت The Lady of Heaven با واقعیت سازگار است؟
• نظر بزرگان دین درباره فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven
• واکنش‌ها به ساخت فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven
• کلام آخر درباره فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven

عوامل فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven

در بیان نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven توسط سایت فیگار، بیان شده است که این فیلم محصول کشور انگلستان است. بانوی بهشت به کارگردانی الی کینگ در سوم ژوئن تنها پس از چند روز بعد از اکران آن،‌ به سبب اعتراضات از روی پرده سینما پایین آمد.

فیلم‌نامه بانوی بهشت را یاسر حبیب، روحانی کویتی ساکن حومه لندن نوشته، ‌و مدیر تولید آن نیز فردی به نام مالک شهاب یا (مالک شلیبک) است. تهیه کننده این فیلم یک نهاد مذهبی به نام هیئت خدام المهدی بوده که منسوب به یاسر حبیب هستند.

مالک شلیبک تهیه کننده اجرایی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven درباره حمایت از نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت به اسکای نیوز می‌گوید: «این فیلم داستان زندگی، مبارزات و سفری را روایت می‌کند که بانو فاطمه (س) طی کرده است.

ما معتقدیم که او بهترین شخصیت تاریخ است که امروز می‌توانیم از او یاد بگیریم، تا بدانیم چگونه با مواردی مانند افراط‌گرایی، رادیکالیسم و فساد مقابله کنیم و احساس کردیم مهم است که این داستان را با جهان به اشتراک بگذاریم».

او با بیان اینکه موضوع تحریک‌آمیز بودن فیلم به مخاطب آن بستگی دارد، افزود: «به هر موضوع مذهبی که بپردازید، بین گروه‌های مختلف اختلاف‌نظر وجود خواهد داشت. ما نسخه‌ای بیش از حد احساسی از تاریخ ارائه نخواهیم کرد و یک سال را در پیش تولید صرف کردیم تا مطمئن شویم که تاریخ را دقیق روایت می‌کنیم».

هیئت خدام‌المهدی تهیه کننده این فیلم در سال ۲۰۰۱ در کویت تأسیس شده است، اما در سال ۲۰۰۴ به دلیل بروز برخی مشکلات میان یاسر حبیب و دولت کویت پلمپ شد. سپس یاسر حبیب بازداشت شده و سوژه سازمان‌های حقوق بشری انگلیس و آمریکا قرار گرفت.

در وب‌سایت عربی یاسر حبیب نامه‌ای با این مضمون منتشر شده است که فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven همان فیلم یوم‌العذاب بوده که بعداً به بانوی بهشت تغییر نام داد.

این فیلم در چند شهر متفاوت گرجستان فیلمبردای شده و با بودجه‌ای پانزده میلیون دلاری از طریق شبکه شیعی «فدک» طی شش سال جمع‌آوری شده است.

در در وب‌سایت کمپانی سازنده نیز هیچ‌گونه اطلاعاتی درج نشده و تنها در توضیح این کمپانی نوشته شده: Enlightened Kingdom یک شرکت تولید فیلم در انگلستان است. در این متن آمده که هدف ما تغییر تاریخ سینما از طریق بهبود فلسفه و سبک فیلم بوده و چشم‌انداز ما حول ایده نیاز به فیلم‌ها برای داشتن معنای عمیق‌تر و ارتباط با مخاطب، و جذب قلب و روح مردم در سراسر جهان است.

داستان فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven

طبق داستان فیلم بانوی بهشت، در خلاصه داستان این فیلم، حضرت فاطمه (س) به عنوان اولین قربانی تروریسم معرفی شده است.

بانوی بهشت درباره یک نوجوان عراقی به نام لیث است که گروه داعش مادر او را صرفاً به جرم شیعه بودن در جلوی چشمان لیث می‌کشند.

یکی از جنگجویان حشدالشعبی به نام رائد،‌ لیث را با خود به بغداد می‌برد و به دست مادربزرگش می‌سپارد. مادربزرگ، از پسرک نگهداری می‌کند و از حوادثی که برای او اتفاق افتاده می‌پرسد.

لیث شروع به گریه‌کردن می‌کند و می‌گوید نام مادر من فاطمه بود. مادربزرگ از لیث می‌پرسد آیا مادرت برایت داستان فاطمه زهرا را تعریف کرده بود؟ و سپس برای دلداری لیث از او استقبال گرمی کرده و داستان حضرت فاطمه زهرا (س) را برای لیث تعریف می‌کند.

در نقد فیلم بانوی بهشت می‌توان گفت تمام فیلم به صورت فلش‌بک رخداد‌های صدر اسلام و درگیری‌های داعش در عراق را بازگو می‌کند. این فلش‌بک‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده که خواننده را سردرگم می‌کند.

داستان حضرت زهرا بر اساس تنها روایت خاص شیعی بیان شده که حتی شیعیان نیز در خصوص جزئیات آن اختلاف‌نظر دارند.

لیث حوادث داستان را خیال‌پردازی کرده، و بعد فیلم به ۱۴۰۰ سال قبل انتقال می‌یابد. مادربزرگ شروع به روایت داستان فاطمه زهرا از مراحل ابتدایی زندگانیشان تا مراحل پایانی عمرشان کرده و حوادث حمله به خانه حضرت علی توسط گروه سقیفه که متشکل از افرادی همچون ابوبکر، عمر، قنفذ و خالد بن ولید بود، را تعریف می‌کند تا لیث بفهمد ریشه تروریسمی که مادرش را به قتل رساند، از کجا آب می‌خورد و اینکه بداند آن ابوبکر بغدادی که سبب کشته شدن مادرش شده، امتداد آن ابوبکری است که ۱۴۰۰ سال قبل به خانه فاطمه زهرا هجوم برده بود.

آیا داستان بانوی بهشت The Lady of Heaven با واقعیت سازگار است؟

در نقد فیلم بانوی بهشت آمده است که مطابق یک روایت خاص شیعی،‌ ابوبکر و عمر به خلاف دستور صریح پیامبر (ص) خلافت را غصب می‌کنند و‌ خانه علی (ع) را آتش می‌زنند. در این حادثه حضرت فاطمه (س) میان در و دیوار می‌ماند و نوزادش را سقط می‌کند.

آن دو به زور از حضرت علی بیعت می‌گیرند. فیلم این گونه القا می‌کند که کارهای داعشیان ادامه سنت ابوبکر، عمر و عثمان است و از «اسلام واقعی»، که اسلام مهر و مدارا و همان اسلام علی و فاطمه است بسیار فاصله دارد.

همچنین در بررسی داستان فیلم بانوی بهشت و بررسی‌های تصاویری که در این فیلم به نمایش گذاشته شده اکثر جنگ‌های صدر اسلام را نیز منفی نشان داده است. در این جنگ‌ها قبایلی که پس از فوت پیامبر از دادن مالیات به خلیفه جدید سرپیچی کرده‌اند، از سوی خلیفه به شدت سرکوب می‌شوند. پیام فیلم این است که مشکل تروریسم اسلامی «خود» اسلام نیست که اهل سنت به ویژه پیامبران اهل سنت و سه خلیفه اول مسلمانان است.

نظر بزرگان دین درباره فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven

بر اساس نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven بدون شک بیراه هم به نظر نمی‌رسد که مسلمانان به این فیلم اعتراض داشته باشند. نمایش این فیلم در ایران، پاکستان، مصر و مراکش ممنوع شده است.

چند تن از مراجع تقلید شیعه در ایران مانند مکارم شیرازی، نوری همدانی، جعفر سبحانی و صافی گلپایگانی این فیلم را موجب تفرقه دانسته و تماشای آن را حرام اعلام کرده‌اند.

واکنش‌ها به ساخت فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven

بر اثر اعتراض‌های صورت گرفته، گروه سینمایی سینی ورلد نمایش این فیلم را در سینماهای بریتانیا لغو کرد. سینی ورلد در بیانیه‌ای علت این کار را تأمین امنیت کارکنان خود اعلام کرده است. مالک شهاب، مدیر تولید فیلم هم اعلام کرده که از سوی افراطیون تهدید به مرگ شده است.

یاسر الحبیب در پست خود در فضای مجازی در خصوص فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven نوشت: «به اذن خدا هنگامی که فیلم مبارک ما منتشر شود، جهان خواهد لرزید. این فیلم عظیم و جهانی درباره زندگانی و رنج‌ها و سیره صدیقه کبری حضرت زهرا (س) است.

گویی چیزی مثل اشعار عبدی‌ست، چون در آن زمان فیلم نبود، اشعار بود، اینها بودند که منتشر، حفظ و در اذهان حک می‌شدند و انسان آن را لمس می‌کرد. کار هنری آن زمان این بود. بنابراین امام صادق (ع) می‌فرماید: به کودکانتان شعر عبدی را بیاموزید که او بر دین خداست.

چرا این را می‌گوید؟ چون‌که هنر آسان چشیده و حفظ می‌شود و در نفس و قلب و روح تأثیر می‌گذارد. طبیعی است که این فیلم بهترین اثر هنری معاصر ‌باشد».

وی همچنین در اظهارنظر دیگری در برنامه شبکه تلویزیونی منسوب به خود، هدف از ساخت فیلم بانوی بهشت را این‌گونه بیان می‌کند: «این فیلم که توسط برجسته‌ترین کارگردان‌ها و هنرمندان غربی تهیه خواهد شد، به تبیین زندگی حضرت زهرا به ویژه دوران پس از رحلت پیامبر اکرم خواهد پرداخت. مردم جهان برای نخستین بار در این فیلم خواهند دید که چگونه خلیفه اول و همراهانش به منزل آن حضرت حمله می‌برند و حرمت ایشان را می‌شکنند.

این فیلم باعث تخریب شخصیت اسطوره‌ای خلفا خواهد شد. این فیلم فرق بین اسلام واقعی و اسلام انحرافی (یعنی اسلام سقیفه) را نشان خواهد داد. ما قسم خورده‌ایم که انتقام حضرت زهرا را خواهیم گرفت».

چنین فیلمی که از سوی اهل سنت و حتی بخشی از شیعیان کفرآمیز خوانده شده، محال بود که در کشوری اسلامی ساخته و نشان داده شود. این فیلم در کشور گرجستان ساخته شده و در بریتانیا به نمایش درآمده است، گرچه با اعتراض مسلمانان بسیار زود از پرده سینما پایین کشیده شد.

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در بیانه‌ای هدف از ساخت این فیلم را اختلاف‌افکنی میان مسلمانان شیعه و سنی دانسته است.

سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) با صدور بیانیه‌ای در نقد فیلم بانوی بهشت این فیلم را به دلیل داشتن محتوایی با موضوعات تفرقه‌افکن، نفرت‌پراکن و تهییج تعصبات نژادی با توهین به مذاهب اسلامی، کاملاً ناقض دستورالعمل‌های محتوایی ساترا دانسته و انتشار آن را در همه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر جمهوری اسلامی ایران ممنوع اعلام کرده است.

دانشگاه و حوزه علمیه جامعه المصطفی العالمیه که از ارکان قدرتمند حوزه‌های بین‌المللی در ترویج دین اسلام و تشیع است، در نقد به ساخت فیلم بانوی بهشت ضمن ابراز انزجار شدید از ساخت چنین فیلم‌هایی، بر تقویت وحدت اسلامی تأکید کرده و از امت اسلامی خواسته تا در طرد عناصر فتنه‌انگیز و تفرقه‌افکن اقدامات لازم را انجام دهند.

کلام آخر درباره فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven

حقایق فیلم بانوی بهشت نشان می‌دهد چهره‌پردازی در این فیلم نقطه عطف جنجال‌های ایجاد شده بوده، تا جایی که صورت پیامبر را نه چندان واضح، گذرا و از دور نشان می‌دهد. اما صورت امام علی را از نزدیک و بارها به وضوح نشان می‌دهد.

با این حال، چهره حضرت فاطمه اصلاً نمایش داده نشده، بلکه به جای آن نور نشان می‌دهد. این چهره‌پردازی تلویحاً القا می‌کند که قداست فاطمه از پیامبر و علی هم بالاتر است.

چهره ابوبکر، عمر و عایشه نیز نه تنها به وضوح، بلکه بارها از نزدیک در قاب دوربین نشان داده می‌شود. این سه آشکارا و اغراق آمیز زشت، دهشتناک و نفرت انگیز به تصویر کشیده شده‌اند.

برخی منتقدان، در نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven این دیدگاه را نژادپرستی محض دانسته‌اند. در حالی که پیامبر و على سفیدپوست هستند، عمر، ابوبکر و عایشه مانند افراد سیاه پوست به تصویر آمده‌اند؛ این در حالی است که از نظر تاریخی اینان همه از یک طایفه بوده‌اند و امکان اینکه رنگ پوست یا چهره‌هایشان متفاوت باشد بسیار کم است.

در تحلیل و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven آمده است که این فیلم رخدادی مهم در تصویرگری هنری نزاع غم بار و بی‌پایان شیعه ـ سنی است. البته این فیلم ارزش هنری چندانی ندارد. گرچه طراحی صحنه، لباس، گریم و فیلم‌برداری آن حرفه‌ای است، اما بازی بازیگران متوسط است، فیلم‌نامه کلیشه‌ای و شعاری است و در آن شخصیت‌پردازی وجود ندارد، تدوین آن عجولانه بوده و بسیار ابتدایی است. موسیقی فیلم نیز چنگی به دل نمی‌زند.

با این همه، حالا روایت خاص بخشی از شیعیان از رخدادهای تعیین‌کننده صدر اسلام، که تاکنون همیشه در پستوی حجره‌ها و گوشه روضه‌ها بود، در قالب فیلمی نه کاملاً ابتدایی و بدساخت، به سینماهای بریتانیا و آمریکا راه یافته است و حالا هر کسی، از مسلمان تا غیرمسلمان، می‌تواند آن را تماشا کند.

حقایق فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven نشان دهنده این است که انگلیس تنها در کشوری سکولار بوده که می‌تواند روایت خاص و جنجال برانگیز اقلیتی مذهبی علیه اکثریت یک دین را به تصویر هنری بکشد و امید داشته باشد که از سوی اکثریت سرکوب نشود و از حمایت قانون نیز برخوردار باشد.

این موضوع به معنی آن است که به خلاف تصور اسلام‌ستیزان صلیبی و سکولاریست‌های ستیزه‌جو، کشوری اگر لیبرال ـ سکولار شود بدون شک محملی برای بروز نزاع‌های فرقه‌ای، مثل نزاع شیعه ـ سنی، و نمودهای خرافی مثل قمه‌زنی و یا …خواهد شد.

در تحلیل و بررسی فیلم بانوی بهشت این گفته‌ها نشان می‌دهد که یاسر حبیب انتشار این فیلم را شروع فیلم سازی‌اش دانسته و به خوبی از اهمیت هنر و به‌کارگیری آن در راستای تفهیم و تعمیق آموزه‌ها و نقل قول‌های تاریخی مطلع است.

بیشتر بخوانید:

• نقد فیلم
• مقالات سینمایی
• بهترین فیلم های 2021 
• بهترین فیلم های اسلامی 2022
• بهترین فیلم‌ها و سریال‌های 2022
• بهترین فیلم‌ها و سریال‌های 2021
• حقایق پنهان فیلم، سریال و انیمیشن
• بهترین فیلم و سریال های ممنوعه ایرانی و خارجی

از همراهی شما تا انتهای نوشتار نقد و بررسی فیلم بانوی بهشت The Lady of Heaven سپاس‌گزار هستیم. حتما ما را با نظرات خود در رابطه با این نوشتار، آگاه کنید. شما می‌توانید به عنوان نویسنده مهمان در سایت فیگار عضو شوید و علاوه بر اشتراک نظرات خود در رابطه با مقاله‌ها، نقد فیلم ، نقد سریال ، اخبار سینما و مطالب خودتان را نیز انتشار دهید. برای مطالعه فراخوان مرتبط با آن بر روی لینک نویسنده مهمان کلیک نمایید. در ضمن شما همراهان عزیز می‌توانید به اینستاگرام فیگار جهتِ شناختِ مهمترین فیلم های ژانرهای مختلف و خلاصه نقد و بررسی‌های فیلم‌های روز دنیا مراجعه کنید.