با ما در نقد فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021) همراه باشید. این فیلم داستان اوج گرفتن و فرود بازیگر آلمانی، رینر وینر فاسبیندر را روایت می‌کند.
بازیگر نقش Rainer Werner Fassbinder ، کسی نیست جز اولیور ماسوچی Oliver Masucci بازیگر آلمانی که پیش از این در سریال تحسین شده دارک Dark حضور داشته است.
این اثر سینمایی به کارگردانی اسکار رولر Oskar Roeler ساخته شده است که یک فیلمساز و نویسنده آلمانی است. کلاوس ریشتر Klaus Richter نویسنده فیلم بچه بد 2021 است.
فاسبیندر در حالی که در تلاش است تا فیلم‌های مقبول در سطح جهانی بسازد، پیش از چشیدن نتایج زحماتش از دنیا می‌رود.
در ادامه با نقد فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021) ما را همراهی کنید تا بیشتر راجع به این فیلم سینمایی حرف بزنیم.
نقد فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021)
بیوگرافی اما شخصی
لیست زیر مواردی هستند که در این نقد راجع به آن‌ها حرف می‌زنیم.
- خلاصه داستان: بیوگرافی اما شخصی
- نظر منتقدان
- خلاصه کلام
- عوامل فیلم
نقد فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021) : خلاصه داستان
“عشق بهترین، موذی‌ترین و موثرترین ابزار برای سرکوب اجتماعی است.”
Rainer Werner Fassbinder
داستان از آلمان شروع می‌شود. سال 1967 است. گروهی از بازیگران برای تمرین پیش از فیلمبرداری پیش هم جمع شده‌اند.
اما اوضاع زیاد خوب پیش نمی‌رود و بر وفق مراد نیست. کارگردان تلاش می‌کند آن‌ها را هدایت کند و فیلمش را بسازد اما تلاشش زیاد موفقیت آمیز نیست. در همین حال یکی از بازیگران، یعنی همان قهرمان قصه Enfant Terrible ، فاسبیندر کنترل اوضاع را به دست می‌گیرد.
فیلم Enfant Terrible 2021 ما را در مسیر زندگی پربار اما کوتاه فاسبیندر میزبانی می‌کند. متاسفانه این بازیگر و فیلمساز در 37 سالگی بر اثر سوء مصرف مواد مخدر جانش را از دست می‌دهد.
باید اذعان کنیم نویسنده و کارگردان این فیلم وظیفه سختی را بر دوش گرفته‌اند. پرداختن به یک شخصیت نچسب و تند و تیز و تبدیلش به یک شخصیت قابل تماشا بر پرده نقره‌ای، بس دشوار است.
عوامل فیلم Enfant Terrible باید با داستان سرایی به جا و نویسندگی درست از این بازیگر گوشت تلخ یک کاراکتر دوست داشتنی می‌ساختند به طوری که برای بیننده اهمیت پیدا کند و با او در مسیر موفقیت و افول همراه شود.
قطعاً هیچکس دوست ندارد شخصیتی که با او ارتباط نگرفته را در طول دو ساعت و پانزده دقیقه کذایی تحمل کند.
ماسوچی گویا به بازی کردن نقش‌های چالش برانگیز عادت دارد. او پیش از این نقش هیتلر را در کمدی ساخت 2015 به نام “ببین کی برگشته Look Who’s Back” بازی کرده است.
اینجا نیز بخش زیادی از وزن فیلم بر شانه این بازیگر بوده است و او توانسته با هنرمندی از پس این چالش بر آمده و فاسبیندری را به تصویر بکشد که در حال طی کردن مسیر زندگی است و هدفی دارد و برای مخاطب اهمیت دارد.
خوشبختانه فیلم Enfant Terrible 2021 از نشان دادن قسمت‌های بحث برانگیز زندگی فاسبیندر ابایی ندارد و کمابیش همانی را نشان می‌دهد که واقعاً بوده است.
صحنه‌ها به تمیزی چیده شده‌اند و واقعاً این حس را می‌دهند که گویا در حال تماشای پشت صحنه فیلمبرداری هستید.
در مورد نورپردازی اما باید گفت، تماشای بیشتر صحنه‌ها در نور نئونی قرمز و آبی کمی چشم را می‌زند و ذهن را خسته می‌کند. شاید اگر در صحنه‌های کمتری از این نور استفاده می‌شد بهتر بود.
بیشتر داستان از اتاق خواب فاسبیندر روایت می‌شود. او را در حالی که در لباس راحتی است با شکم آویزانش می‌بینیم که گاهی توسط یکی از دو معشوق‌هایش – ال هدی بن سالم و آرمین – همراهی می‌شود که با هیچ کدامشان رفتار شایسته‌ای ندارد و تندی می‌کند.
در مورد فیلم Enfant Terrible 2021 باید گفت که فیلم راحتی نیست و تماشای آن اندکی دشوار است. مثلاً در بخشی از فیلم یک گیاهخوار را می‌بینیم که مجبور می‌شود گوشت بخورد تا جایی که حالش بد می‌شود. مصرف آبجو و کوکایین هم که نقل مجلس است و فاسبیندر تحت تاثیر این دو و یا شاید بیشعوری ذاتی‌اش در حال داد و بیداد و تحقیر افراد است.
او به کودک نوپایی می‌ماند که بسیار لوس بار آمده و آنقدر داد و بیداد می‌کند تا همه چیز بر طبق میل او پیش برود. بچه بد واقعاً بچه بدی است.
در نقد فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021) اما یک مسئله مسلم است. فیلم بیشتر به جنبه‌های منفی این کاراکتر پرداخته است.
اگر دو معشوق فاسبیندر را می‌بینیم که مدام دلشان می‌شکند و خشمشان روی در و تحته و تلویزیون خالی می‌کنند اما ترکش نمی‌کنند، شاید دلیلی دارد. البته که این رفتارهای سوء استفاده‌گرانه فاسبیندر به هیچ وجه قابل توجیه نیست ولی شاید، اگر ال هدی و آرمین بعد از هر بار دعوا و قهر پیشش برمی‌گردند، چیزی را در او دیده‌اند که نمی‌دانیم.
این جنبه خاص از وجود فاسبیندر اینجا نمایش داده نمی‌شود در حالی که کل فیلم باید راجع به همین باشد.
در فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021) متاسفانه به فیلم‌های فاسبیندر نیز اشاره چندانی نمی‌شود. نمی‌فهمیم چرا این آدم مهم بوده و اصلا چرا باید فیلم بیوگرافی او ساخته می‌شد.
اگر فیلم بچه بد 2021 را با هدف این کارگردان فقید و آشنایی با آثار و روحیات هنری‌اش تماشا می‌کنید زیاد تصمیم درستی نیست چون زیاد روی این مسائل دست نگذاشته است و بیشتر یک بیشعور غیر قابل تحمل از او ساخته است.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم مارپیچ Spiral 2021
اگر تا آخر این فیلم را تماشا کنید یعنی کارگردان به هدفش رسیده است. تماشای کسی به مدت دو ساعت و ربع در حالی که در زندگی واقعی قطعاً از دستش فرار خواهید کرد.
ممکن است در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، چنین برداشتی از فیلم داشته که نبوغ از شکستن قوانین حاصل می‌شود و بهترین آثار هنری از افرادی به دست می‌آید که ضد اجتماع هستند و با دیگران کنار نمی‌آیند.
باز هم چنین نتیجه‌گیری کردن زیاد منطقی به نظر نمی‌رسد چون زیادی ضمنی است و در فیلم به طور واضح اشاراه‌ای به آن نمی‌شود.
هر چند که می‌دانیم چنین چیزی درست نیست و بارزترین مثال نقض برای چنین تفکری هاروکی موراکامی، نویسنده ژاپنی است که هر روز صبح زود بیدار می‌شود، ورزش می‌کند، سبک زندگی سالمی دارد، با کسی سر دعوا ندارد و در کل یک شهروند دوست داشتنی است با این حال چند جلد از بهترین رمان‌های بیست سال اخیر را نوشته است.
ممکن است در نگاه اول این فیلم به نظرتان آماتور و دم دستی برسد. اما احتمالاً این موضوع تعمدی بوده چرا که فیلم‌های ساخته شده در آن دوره زمانی در آلمان چنین فضایی داشتند و به نظر بسیار آماتور می‌آمدند.
تقلید همان حس و حال به نظر جالب می‌رسد و فضای ذهنی بیننده را بیشتر به دنیای سینمایی آن دوران که فاسبیندر را احاطه کرده بوده نزدیک تر می‌کند.
با وجود اینکه او شاهکارهایی چون ورانیکا واس Veronika Voss و Querelle را در کارنامه هنری خود دارد اگر در زمان حال چنین فیلم‌هایی می‌ساخت، منتقدین او را در ابتدای کار به دلیل سبک خاصش به شدت تخریب می‌کردند.
جالب است بدانید فسبیندر خودش از غیر قابل تحمل دارد آگاه بود. حتی فیلم “حواست به یک فاحشه مقدس باشد Beware Of A Holy Whore” را راجع به خودش ساخته است.
پس نمی‌توان دقیقاً فهمید وقتی فاسبیندر در توصیف خود یک فیلم ساخته دیگر چه نیازی به تولید یک فیلم بیوگرافی بر اساس زندگی او بوده آن هم به مدت بیش از دو ساعت.
نکته دیگری که باید در رابطه با فیلم Enfant Terrible عرض کنیم، انتخاب بازیگران است. در مورد معشوق فاسبیندر، ال هدی به نظر می‌رسد انتخاب بازیگر عجله‌ای صورت گرفته و کارگردان و عوامل تولید آنقدر باهوش نبوده‌اند که بفهمند ال هدی مراکشی بوده و چهره‌ای آفریقایی دارد.
برای ایفای نقش او اردال یلدز Erdal Yildiz بازیگر ترکیه‌ای را استخدام کرده‌اند. کاش خود جناب یلدز به این افراد گوشزد می‌کرد که همانطور که سفیدپوستان هر منطقه با هم تفاوت دارند، رنگین پوستان نیز با هم تفاوت دارند و نمی‌شود با تمام منطقه خاور میانه و شمال آفریقا مانند یک کیسه بزرگ انتخاب کرد که برای انتخاب چهره مناسب می‌توانند به طور شانسی یک توپ از آن کیسه را بردارند.
همان اشتباهی که در انتخاب بازیگر جزمین در لایو اکشن علاالدین مرتکب شده‌اند و به خودشان زحمت پیدا کردن یک بازیگر خاور میانه‌ای را نداده و یک بازیگر هندی‌الاصل را استخدام کرده‌اند و پیش خودشان گفته‌اند “خب حالا مگه چه فرقی می‌کنه.”
در آخرین قسمت از این مقاله همراه ما بمانید تا چند نظر از منتقدان را در نقد فیلم Enfant Terrible بخوانیم.
“هر کسی باید برای خودش تصمیم بگیرد که آیا داشتن یک زندگی کوتاه و پررنگ بهتر است یا یک زندگی طولانی و عادی.”
Rainer Werner Fassbinder
نقد فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021) : نظر منتقدان
سایت کالچر فیکس با دادن چهار از پنج ستاره در مورد این فیلم چنین نوشته است:
این فیلم یک بیوگرافی جسورانه و ناخوشایند از یک غول سینمایی است. با ورود به زندگی لذت‌جویانه و سوءاستفاده‌گرانه این فیلمساز در زمینه‌های شخصی و حرفه‌ای با یک هویت زیبایی‌شناختی آتشین روبرو می‌شویم.
با دگرگونی تحسین‌برانگیز بازیگر نقش اول یعنی اولیور ماسوچی، فیلم بچه بد 2021 همانی است که فاسبیندر در توصیف خود می‌خواست.
سایت سینه فیل CinePhil راجع به این فیلم بیوگرافی چنین نوشته است:
یکی از دوستانم در مورد تماشای نیکلاس کیج در فیلم “ترک لاس وگاس Leaving Las Vegas” که تا سر حد مرگ میگساری می‌کند چنین گفته بود: اگر می‌خواستم چنین چیزهایی ببینم، در خانه می‌ماندم و دوست‌پسرم را تماشا می‌کردم.
که اتفاقاً چند وقت بعد رابطه‌شان را تمام کردند. علی‌رغم تحسین نتقدان، رابطه من با فیلم Enfant Terrible نیز همین است.
فیلم کارنج در خصوص این فیلم عنوان کرده:
فیلم Enfant Terrible یک ادای احترام جدی به فاسبیندر است. فیلم ذات سینما در دهه‌های 60 و 70 را به خوبی به تصویر می‌کشد در عین حال که تاکید می‌کند چقدر خودخواه و خودبزرگ‌بین بوده است.
در نتیجه این سوال مطرح می‌شود که ایا اساساً داستان چنین شخصی ارزش روایت کردن دارد یا خیر. این فیلم یک کیفیت غیر قابل توصیف دارد که موجب می‌شود حتی در صورت زیر سوال بردن مقاصد آن، با آن همراه شوید که همین بسیار چشمگیر است.
اجرای اولیور ماسوچی بسیار به یاد ماندنی از آب درآمده که ویژگی‌های توهین‌آمیز و استبدادی فاسبیندر را به زیبایی به تصویر می‌کشد. رولر اینجا سبک شخصی خودش را پیاده کرده که تاثیر به سزایی دارد.
اردینچ ییگیتجه در Film Cred نوشته است:
متاسفانه، سپری کردن دو ساعت در کنار او در حالی که در بربریت و کوکائین محو می‌شود خسته‌کننده و تکراری است.
فیلم Enfant Terrible هیچ دیدگاه عمیق‌تری در باب فاسبیندر ارائه نمی‌کند و همانی را می‌گوید که از تماشای “روباه و دوستانش” دستگیرتان می‌شود. شاید محدودیت‌های موجود در روند ساخت یک بیوگرافی تر و تمیز، برای نمایش خوی وحشی و نبوغ‌آمیز او و درخشش هنری‌اش مناسب نبوده.
“مردم خیلی بد هستند. آن‌ها می‌توانند هر چیزی را تحمل کنند. هر چیزی! مردم سخت و بی رحم هستند. و هر کسی یک بار مصرف است. توجه کنید! این همان درس است.”
Rainer Werner Fassbinder
نقد فیلم Enfant Terrible (بچه بد 2021) : خلاصه کلام
در پایان نقد فیلمEnfant Terrible (بچه بد 2021) باید گفت، فیلمی که در ژانر بیوگرافی ساخته می‌شود باید گزارش کاملی از شخصی که در مرکز آن است بدهد.
اما فیلم Enfant Terrible زیاد به این اصل پایبند نیست و بیش از دو ساعت از وقت بیننده را صرف تماشای یک از خود راضی و عوضی تمام عیار می‌کند که با دیگران مانند اشیاء رفتار می‌کند و در نهایت زندگی خود را با دستان خودش به نابودی می‌کشد.
در این موضوع نمی‌توان زیاد سازندگان فیلم را مقصر دانست چرا که رینر وینر فاسبیندر به خودی خود شخصیتی دوست داشتنی نبوده است حداقل تا جایی که ما می‌دانیم.
تنها در صورتی ساخت بیوگرافی داستانی از چنین شخصی قابل توجیه است که کارگردان بخواهد وجوهی از او را به ما نشان بدهد که خودمان نمی‌دانیم و کمتر جایی گفته شده و کمتر کسی راجع به آن می‌داند. ولی نه این فیلم دست روی بد موضوعی گذاشته چرا که در نهایت چیزی از زندگی این هنرمند به ما نمی‌گوید که خاص یا درخشان باشد و حتی سعی نمی‌کند نبوغ احتمالی او را به تصویر بکشد. شاید برای معرفی کسی مثل فاسبیندر، مدیوم مستند خیلی بهتر بود.
چرا که با تماشای بچه بد 2021 (Enfant Terrible) مخاطب آخرش متوجه نمی‌شود که اساساً چرا این بازیگرها، دستیاران صحنه و عشاق فاسبیندر او را تحمل می‌کردند و چه چیزی در اعماق وجودش بوده که او را برجسته و ارزشمند کرده است.
بهترین توضیح درباره این فیلم این است که کارگردان با یک فیلمساز معتاد که کارش خوب بوده زیادی حال می‌کرده و در نتیجه تصمیم گرفته یک فیلم در مورد “او” بسازد ولی نه درباره “زندگی” او.
در همان سطحی از کند و کاو در شخصیت او باقی مانده که خودش می‌خواسته و شناساندن جنبه‌های مختلف و پیچیده انسانی او برایش زیاد اهمیت نداشته است.
عوامل تولید:
- کارگردان: اسکار رولر
- تهیه کنندگان: کورنلیا آکرز، استفان آرنت، الکساندر بیکر
- بازیگران: کلاوس ریشتر
- تدوین: هانس یورگ وایس بریخ
- آهنگساز: مارتین تودشارو
- انتخاب بازیگران: اووه بونکر
بیشتر بخوانید:
- نقد فیلم Voyagers 2021 (مسافران)
- همه چیز درباره فیلم Mad Max : Furiosa
- نقد انیمیشن رالف را نجات بده (Save Ralph)