در این مطلب به نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) می‌پردازیم که در ادامه سری فیلمهای ترسناک اره Saw ساخته شده است. این فیلم ترکیبی از ژانر وحشت و جنایی است.
در این فیلم، کارآگاهی به نام زِک بنکس با بازی کریس راک، وظیفه پیدا کردن و دستگیری یک قاتل زنجیره‌ای را به عهده می‌گیرد. اگر با راک آشنایی ندارید باید بگوییم صداپیشه کاراکتر مارتی، گورخر در سری کارتون‌های ماداگاسکار بوده است.
پدر کارآگاه بنکس کسی نیست جز ساموئل ال جکسون (Samuel L. Jackson) که نیازی به معرفی ندارد.
کارگردان این فیلم درِن لین بوسمن (Darren Lynn Bousman) است که اتفاقاً کارگردانی فیلمهای اره 2، اره 3 و اره 4 را نیز در کارنامه خود دارد.
در این مقاله با ما باشیم تا به نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) و بررسی این اثر سینمایی از جنبه‌های مختلف بپردازیم.
نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021)
نشخوار موفقیت‌های قدیمی
لیست زیر مواردی هستند که در این مقاله آورده شده‌اند.
- خلاصه داستان: نشخوار موفقیت‌های قدیمی
- شجره نامه فیلم مارپیچ 2021
- خلاصه کلام
- عوامل تولید
نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) : خلاصه داستان
کارآگاه بنکس و دستیارش، کارآگاه ویلیام اشنک با بازی مکس مینگلا (Max Minghella) یک روز از روزهایی که به نظر عادی می‌رسد مشغول رسیدگی به وظایف خود در اداره پلیس هستند. ناگهان یک فلش مموری به دستشان می‌رسد که ماهیتی مشکوک دارد. رویش نوشته شده “من را پخش کنید.” با تماشای محتوای روی فلش مشخص می‌شود یک نفر در گوشه‌ای تاریک در متروی شهر به قتل رسیده است.
با پیش رفتن داستان مشخص می‌شود این قاتل بسیار حرفه‌ای بوده و سرنخ‌هایی که به جا می‌گذارد بسیار آشنا است. در واقع روش کارش یادآور اره است که رعشه بر اندام پلیس‌ها می‌اندازد. کارآگاه بنکس جزو معدود افرادی از نیروهای پلیس است که قدرت تغییرش نداده و از او یک عوضی فاسد نساخته است.
در واقع او پیش از این، یکی از همکاران خود را به دلیل صدور دستور قتل، گیر انداخته و راهی زندان کرده است. بنکس و اشنک علاوه بر جانی‌ها، دزدها و متجاوزها با فساد اداری حاکم بر اداره پلیس شهر نیز می‌جنگند. در واقع همین کار بنکس سبب شده تا همکارانش – که کمابیش همانقدر فاسد هستند – دیگر از او دل خوشی نداشته باشند چون یکی از آن‌ها را لو داده است. بنابراین بنکس ناچار می‌شود برای حل این پرونده سنگین با اشنک که پلیسی تازه کار است همکاری داشته باشد چون عملاً به هیچکس نمی‌تواند اعتماد کند.
ساموئل ال جکسون در این فیلم نقش پدر زک، مارکوس بنکس را بازی می‌کند. پدری که چه حضورش و چه غیبتش همواره زندگی زک را تحت تاثیر قرار داده است. در ادامه روند فیلم متوجه می‌شویم که مارکوس نقشی بزرگ‌تر و تاثیری عمیق‌تر از یک پدر بر زندگی و حرفه او دارد.
اما این قاتل قصه ما تمرکزش بر شکار پلیس‌های فاسد است. در شرایط کنونی جامعه ایالات متحده و با وجود تظاهرات مردمی اخیر علیه فساد پلیس و نژادپرستی برخی از آن‌ها در قبال رنگین پوستان و به طور مشخص سیاه پوستان، شاید بهترین موقعیت برای ساخت و پخش چنین فیلمی باشد.
سوالی که مطرح می‌شود این است که، اگر بنکس (کریس راک) سردمدار مبارزه با فساد است پس چرا این قاتل وحشی او را برای ورود به بازی موش و گربه خود انتخاب کرده و این داستان به کجا ختم خواهد شد؟ باید منتظر پرده برداری از کدام حقایق باشیم؟
اصلی‌ترین عنصر فیلمهای اره یعنی تله‌های شکنجه و مرگ در این فیلم نیز مشاهده می‌شود. به گفته کارگردان، طرفداران این سری فیلمها توقعاتی دارند که می‌بایست برآورده می‌شد.
اگر شما هم با دیدن تریلر این فیلم، یاد فیلم هفت Se7en با بازی برد پیت افتادید باید بدانید تنها نیستید. جعبه‌هایی که حاوی محتوای ناخوشایند هستند، فیلمبرداری بسته و تاریک و پالت رنگ تیره. شاید بتوان به نوعی این فیلم را تلاقی اره و هفت دانست. به ویژه از این بابت که قاتل، انگیزه‌ای اخلاقی برای انجام این جنایت‌ها دارد. در فیلم هفت قربانی‌ها نماد گناهان کبیره هفت گانه بودند.
در فیلم Spiral 2021 نیز قاتل هر کسی را نشانه نمی‌گیرد بلکه ماموران پلیس فاسدی که دروغ می‌گویند، طعمه اصلی این جانی خطرناک به شمار می‌روند. قاتل فیلم مارپیچ Spiral به طور نمادینی زبان این پلیس‌ها را از حلقشان بیرون می‌کشد. از این بابت، فیلم مارپیچ 2021 آخرین فیلم از سری اره بسیار هوشمندانه عمل کرده است.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم پالم اسپرینگز Palm Springs 2020
زمانی که اولین فیلم اره به دنیای فیلم و سینما عرضه شد، دو سه سال بیشتر از ماجرای یازده سپتامبر نگذشته بود. تمام شبکه‌های خبری از خشونت و صحنه‌های خشن پر بود و چشم مخاطب به دیدن این وحشی‌گری‌ها عادت داشت و ذهنش برای پذیرش چنین فیلم ترسناکی با موضوع تکه و پاره شدن اعضای بدن آمادگی داشت.
امروز اما شاید اگر کسی چنین فیلمی بسازد دیگر همان استقبال را دریافت نکند و مخاطبان قطعاً آن را با بهترین نمونه از چنین فیلم‌هایی یعنی اره مقایسه خواهند کرد. یکی موضوع‌های ترسناک امروز در جامعه غرب و حتی در جامعه جهانی، فساد در قدرت و نیروهای پلیس است.
در نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) باید گفت که این فیلم به زیبایی تمام، یکی از ترسناک‌ترین ویلن‌های ژانر وحشت در دو دهه اخیر را با یکی از ترسناک‌ترین مشکلات اجتماعی حال حاضر پیوند زده است. این فیلم بدون اشاره مستقیم به سیاه پوستان، در زیر پوست خود و در لایه‌های زیرین به این پدیده اشاره دارد و به طور ضمنی به این مسئله می‌پردازد.
شاید اگر قاتل قصه انگیزه مشخصی از قتل نداشت و کسانی که از نظر اخلاقی در منطقه خاکستری قرار می‌گیرند را هدف نگرفته بود، این فیلم زیاد برای بیننده اهمیت پیدا نمی‌کرد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت سری فیلمهای اره به اقتضای زمانه تغییر کرده است.
چیزی که راجع به سری کتاب‌های هری پاتر نیز گفته می‌شود که هر چقدر مخاطبان این کتاب‌ها از سنین کودکی فاصله گرفته و به بزرگسالی نزدیک‌تر شدند، تم کتاب‌ها تاریک‌تر، سیاه‌تر و خشن‌تر شد. شاید ده سال بعد با یک فیلم جدید از سری اره روبرو شویم که قاتل، یک سیستم هوش مصنوعی است که مردم را مجبور می‌کند خودشان و اعضای خانواده‌شان را قطعه قطعه کنند. کسی چه می‌داند.
نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) : شجره نامه فیلم مارپیچ
در باب کریس راک باید بگوییم، بازیگر کارکشته و قدَری است. اما متاسفانه هر چقدر هم که بازیگر توانایی باشد به عنوان یک کارآگاه قابل باور نیست که شاید به دلیل پیشینه کمدی این بازیگر باشد. اما نقش او در فیلم Spiral 2021 بیش از بازیگری صرف بوده است. هر چند که فیلمنامه به قلم راک نوشته نشده اما ایده‌های او در سراسر فیلم پیاده سازی شده و حتی جزو تهیه کنندگان این فیلم نیز هست.
در واقع این کریس راک بوده که مدیران لاینزگِیت Lionsgate را متقاعد کرده که باید یک فیلم جدید از سری اره با چنین تمی و چنین قاتلی بسازند. نویسندگی فیلم مارپیچ Spiral 2021 به قلم جاش استالبرگ (Josh Stolberg) و پیتر گلدفینگر (Peter Goldfinger) بوده که نویسندگی اثر قبلی سری اره یعنی جیگسا 2017 را نیز به عهده داشته‌اند.
شاید پربیراه نیست اگر بگوییم این درِن لین بوسمن بود که توانست با در دست گرفتن سکّان فیلم اره از قسمت دوم تا چهارم، آن را به یک فیلم پرفروش گیشه‌ای بدل کند. چه چیزی توانسته بعد از چهارده سال، ساخت سه دنباله توسط کارگردان‌های دیگر و یک دنباله با قصد برگرداندن اره به روزهای اوجش اما با نتیجه‌ای اسف‌بار، بوسمن را با این سری فیلمها آشتی بدهد – آن هم در فضایی کاملاً متفاوت با چاشنی فیلمهای پلیسی کارآگاهی؟ او در این باره گفته است:
وقتی کریس راک می‌خواد یک دنباله برای اره بسازه، چطور می‌تونی نه بگی؟
اصلاً بوسمن در حال و هوای کارگردانی کردن یک فیلم دیگر نبوده، چه رسد به یک اره جدید. او در مورد اولین تماسی که پیرامون این فیلم دریافت کرده می‌گوید:
وقتی مارک برگ (Mark Berg) تهیه کننده این پروژه با من تماس گرفت در نیویورک سرگرم کارگردانی یک تئاتر در برادوی (Broadway) بودم. گفت:
– گوش کن، برات یه فیلمنامه فرستادیم. کجایی؟
+ خب، نیویورکم.
– خب، باید بیای لس آنجلس. لازمت داریم.
+ نمی‌تونم. نیویورکم.
– نه قراره فیلمنامه رو بخونی. و قراره با کریس راک ملاقات کنی.
و اولین واکنشم این بود که کریس چی؟؟ چون عمراً تا میلیون‌ها سال دیگه فکرش رو هم نمی‌کردم که همون کریس راک معروف باشه.
بعد از این تماس، بوسمن در حالی که سوار بر هواپیمایی به مقصد لس آنجلس در حال پرواز بوده فیلمنامه را می‌خواند. تا صفحه 14 فیلمنامه هیچ اسمی از جیگسا برده نشده و به این ترتیب بوسمن در دام کریس راک افتاده است. در اولین ملاقاتی که با هم داشته‌اند راک از علاقه وافرش به اره 2 و 3 می‌گوید و بوسمن اعتراف می‌کند همین شد که تصمیم قطعی را گرفت.
او درباره رابطه شخصی‌تر خود با این سری از فیلمها می‌گوید:
رابطه من با سری اره مانند ماشین و سوختش است. من یک ماشین هستم و اره بنزینی که موجب حرکت من می‌شود. چرا که بعد از آن بود که توانستم آن چیزهای عجیب و غریبی که خودم دوست دارم را بسازم. فیلم Spiral 2021 مارپیچ یک فیلم ترسناک نیست، بلکه یک فیلم هیجان‌آور کارآگاهی است که در آن چند صحنه وحشتناک اتفاق می‌افتد. در هشت فیلم قبلی حضور پلیس‌ها داستان فرعی بود. این ایده راک بود که اداره پلیس با تمام نیروها و مامورانش را در مرکز فیلم قرار دهیم و به نوعی فیلم این بار درباره آن‌ها باشد.
او درباره ارتباط فیلم اسپیرال 2021 با وقایع اخیر و جنبش‌هایی نظیر “Black Lives Matter” می‌گوید:
فیلمنامه این اثر سینمایی در سال 2018 نوشته شد. فیلمبرداری آن هم در سال 2019 انجام شد. اما اینکه این مسئله هنوز هم وجود دارد بسیار غم‌انگیز است. الان صرفاً توجه بیشتری به آن جلب شده و مردم دیگر خسته شده‌اند.
به نظر می‌رسد هشت فیلم قبلی از این سری فیلمهای ترسناک برای دنیای سینما کافی نبوده که کریس راک ایده ساخت نهمین فیلم به ذهنش رسیده است. اتفاقی که برای هر فیلم پولسازی می‌افتد. مثل فیلمهای سریع و خشمگین که احتمالاً تا بازیگران اصلی‌اش در قید حیات هستند کار تولید این فیلمها به قسمت سی و پنجم می‌کشد.
این فیلمنامه می‌توانست با اعمال تغییرات کوچکی، عنوان خود را از زیر سایه نام اره بیرون آورده و به عنوان فیلمی جدید بدون چنگ انداختن به موفقیت‌های قبلی این سری فیلم، هویتی مستقل داشته باشد. معمولاً بینندگان وقتی با یک نام آشنا روبرو می‌شوند انتظارشان از فیلمی که هنوز اکران نشده بالا می‌رود و وقتی انتظارشان برآورده نمی‌شود سرخورده می‌شوند که باعث می‌شود کمتر از آنی که فیلم واقعاً لیاقت دارد، به آن بها بدهند. امیدواریم در مورد این دنباله از یکی از مشهورترین‌های ژانر وحشت چنین اتفاقی نیفتد. با توجه به اینکه فیلم ما قبل مارپیج یعنی جیگسا (Jigsaw) که در سال 2017 اکران شد، از کیفیت پایینی برخوردار بود، پرونده سری اره باید برای همیشه بسته می‌شد ولی خب هالیوود است دیگر.
به نظر نمی‌رسد منتقدان در رابطه با این فیلم متفق‌القول باشند.
راب دین در سایت Bullz Eye با دادن نمره 40 از صد در نقد فیلم Spiral چنین نوشته:
کارگردان این فیلم درن لی بوسمن سه قسمت از قسمت‌های قبلی این فرنچایز را ساخته، بر آن تسلط دارد و حسابی با محوریت این فیلمها آشنایی دارد: همه چیز درباره شکنجه. شکنجه‌ای که در ماپیچ شاهدش هستیم نسبت به هشت قسمت ساخته شده در گذشته بسیار خلاقانه است که با مقدار زیادی جلوه‌های تصویری درست و به جا همراه شده.
به علاوه، این که آدم بد داستان ابزار مشابهی با آدم بد اصلی در داستان‌های قبلی دارد یعنی عروسک‌ها، ماسک‌ها، معماها و غیره. این‌ها جزو اندک نقاط مثبت در ارتباط با فیلم مارپیچ هستند که در عین حال که باید برای شجاعت کافی برای امتحان کردن یک چیز جدید در دنیای فرنچایز اره از آن قدردانی شود، باید گفت که Spiral 2021 فیلم بدی نیست – و حتی بدترین فیلم از تمام قسمت‌های اراه نیست. اما تماشایش گاهی می‌تواند خود نوعی شکنجه باشد.
با ما در ادامه نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) همراه باشید تا یک جمع بندی نهایی را جع به این فیلم داشته باشیم.
نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) : خلاصه کلام
در پایان نقد فیلم Spiral (مارپیچ 2021) باید گفت، این فیلم تماشایی است البته اگر تماشای خشونت و وحشی‌گری برایتان قابل تحمل یا حتی لذت بخش است. فیلم با سری اره فرسنگ‌ها فاصله دارد و شاید طرفداران این سری نتوانند آن چیزی که می‌خواهند را از فیلم Spiral بگیرند. اما شاید این فیلم تنها روش ممکن برای زنده نگه داشتن میراث اره باشد.
اگر از فیلمهای جنایی کارآگاهی خوشتان می‌آید احتمالاً مارپیچ 2021 را نیز دوست خواهید داشت. به بیانی دقیق‌تر اگر طرفدار سری اره بوده و از دیدن فیلم هفت دیوید فینچر (Se7en) لذت بردید، این فیلم به نوعی فصل مشترک اره و هفت است.
خیلی ممنون که تا پایان نقد فیلم Spiral با ما بودید. منتظر نظرات شما در بخش کامنت هستیم.
عوامل تولید
- کارگردان: درن لین بوسمن
- نویسندگان: جاش استولبرگ، پیت گلدفینگر
- تهیه کنندگان: مارک برگ، جیسون کنستانتین، کتورا کستین
- بازیگران: کریس راک، مکس مینگلا، ساموئل ال جکسون، ماریسول نیکولز، زویی پالمر، جنل ویلیامز
- تدوین: دِو سینگ
- فیلمبرداری: جردن اورام
- آهنگساز: چارلی کلاوسر
- کارگردان هنری: گرگ چان
- جلوه‌های بصری: دیوید الکساندر
بیشتر بخوانید:
این گروه فیلمها را تحت عنوان ژانر “سینمای وحشت” قلمداد کردن، نابجا و یک قهقرا در فرهنگ سینمایی است. بواقع، برای ترساندن، متوسل به نشان دادن صحنه های “سلاخی” و بسیار “سفاکانه”، حتی تحت عنوان سینمایی که ترویج “خشونت” را در جوامع بدنبال داشته، نیز برنمی تابد!! بعبارتی؛ بسیار ضروری است میان ” سینمای وحشت” و “فیلمهای خشن” و “فیلمهای سفاکانه”تفکیک قائل شد.و بدون رعایت آن هرگونه بررسی و نقد فیلم، فاقد رویکرد فرهنگی و تهی از ارزشهای انسانی و اخلاقی است. همچنانکه سازندگان این ژانر! قطعا از سلامت روحی و روانی برخوردار نیستند. تماشای این نوع فیلمها برای عموم بینندگان نیز خالی از آسیبهای روحی نخواهد بود.
بسیار سپاسگزارم که این نقدو خوندید و تامل داشتید و نظری رو برای ما کامنت کردید. باید خدمتتون عرض کنم که در دنیایی که داخلش قرار گرفتیم، یعنی عصر تکنولوژی به علت کثرت تصاویر و بی پروایی پراکندگی تنوع آن در لابلای فیلترهای ذهنی انسان ها، به هیچ‌وجه شما نمی‌تونید تفاوت در مفاهیم خشونت، وحشت و یا حتی محبت رو قائل بشید. همچون زمان که گذشته، آینده و اکنونش در همتنیده است؛ این مفاهیم هم در همتنیده شده‌اند. کافیست کمی دقت به فیلمهای خشن و ترسناک درهم تنیده در یوتیوب که مثل نقل و نبات در دید همگان قرار می‌گیرند یا فیلمهای ضرب و شتمی که در اینستاگرام در اختیار دیدگاه عموم قرار می‌گیره، داشته باشید تا توی حرف من رو متوجه بشید.
شما کارشناس ارشد مطالعات غرهنگی اجتماعی هستید. کافیه چند ورق از کتاب جامعه شناسی آنتونی گیدنز رو بخونید تا از رهایی و آزادی تفکر در طول برخورد اجتماعی انسان‌ها در عصر تکنولوژی باخبر شوید. از اون طریق نه تنها بین وحشت، سلاخی و خشونت تفاوت قائل نمی‌شوید بلکه پیشرو در نشان دادن اونا میشید که نکنه انسانهای تازه به دنیا آمده درگیر لطافت خشونت‌آمیز و سلاخ‌آلود ربات در تاریخ آینده‌شان بشوند.
مخلصم.
سلام عرض شد. ممنونم بابت کامنتی که گذاشتید. شما اگر نقدی دارید به فیلم می‌تونید نقدتون رو در بخش نویسندگی مهمان سایت فیگار بنویسید و به عنوان نویسنده سایت فعال باشید. و هم ما بتونیم از نظرات و نقدهای شما لذت ببریم هم کسایی که نقد شمارو می‌خونن…
ممنون ولی بنده نقدی رو مشاهده نکردم غیر از توضیحات داستان خود فیلم. برای نقد باید از منظر تکنیکال و فرمال اثر رو واکاوی کنید، نقاط قوت و ضعف را چه در کارگردانی و چه در روایت قصه و شخصیت پردازی منفک از یکدیگر بررسی کنید. ولی بیشتر در اینجا بیشتر ریویو نویسی و ارجاعات به نظرات دیگران به چشم میخورد و حجم نوشته هم بیهوده زیاد هستش.
سلام، حتما منتظر نقد شما در بخش نویسندگی مهمان هستیم. تا با خوندنش مستفیض شیم. ?❤️ ممنونم بابت توجهتون.