بلاخره پس از چند سال متوالی، وودی آلن کار جدید خود را منتشر کرد که در ادامه این نوشتار، به نقد فیلم Coup De Chance (کودتای شانس) خواهیم پرداخت.
کودتای شانس، یک فیلم کمدی ، درام و عاشقانه فرانسوی به نویسندگی و کارگردانی «وودی آلن» است که نخستین‌بار در سال 2023، در جشنواره اکران شد. پس از انتشار و اکران این فیلم در جشنواره ونیز، در 27 سپتامبر 2023 (6 مهر 1402) توسط استودیوی «Metropolitan Filmexport» در فرانسه به اکران رسید و چند روزی است که کیفیت خوب آن در دسترس عموم قرار گرفته است.
کودتای شانس، اولین فیلم کاملاً فرانسوی زبان کارنامه کاری «وودی آلن» است که داستان «فنی» و «ژان»، زوجی که به نظر می‌رسد زندگی ایده‌آلی را در یک آپارتمان زیبا در پاریس دارند، روایت می‌کند. ابتدا رابطه عاطفی آن‌ها شاد و تازه به نظر می‌رسد؛ اما وقتی «فنی» به طور اتفاقی «آلن»، دوست سابق دوران دبیرستانش را ملاقات می‌کند، همه‌چیز عوض می‌شود.
ادامه مطلب در ادامه
بیشتر بخوانید:
نقد فیلم Coup De Chance
جشنواره جهانی فیلم ونیز، اثر جدید «وودی آلن» را به نمایش گذاشت و این فیلم نمرات خوبی نیز دریافت کرد. Coup de Chance پنجاهمین فیلم او است که با بازیگران فرانسوی و در کشور فرانسه فیلمبرداری شد.
این فیلم مانند دیگر آثار «وودی آلن»، یک درام تلخ است که می‌تواند طرفداران زیادی را به سمت خودش جذب کند؛ اما تماشاگران آمریکایی نمی‌توانند این فیلم را تماشا کنند، زیرا هیچ پخش‌کننده‌ای تاکنون تمایلی به خرید این فیلم نداشته است.
نظر منتقدین درباره فیلم
در بخش بررسی فیلم Coup De Chance سایت Rotten Tomatoes، این فیلم بر اساس 32 نقد، با میانگین امتیاز 7.0/10، نمره 84% را دریافت کرد که نمره قابل قبولی است. متاکریتیک نیز که از میانگین وزنی نمره‌دهی استفاده می‌کند، بر اساس 9 نقد منتقد، امتیاز 61 از 100 را به فیلم اختصاص داد که نشان‌دهنده نقدهای به طور کلی مطلوب است. تحلیل فیلم Coup De Chance در وب‌سایت فرانسوی AlloCiné نیز میانگین امتیاز 2.7 از 5 ستاره را در بر اساس 23 بررسی دریافت کرد.
«اندی پاویور» منتقد معروف فرانسوی، در رابطه با این فیلم نوشت:
شما با یک فیلم شیک و با سبکی که فقط از دست «وودی آلن» بر می‌آید طرف هستید. او در این سن، بهترین عملکرد را ارائه کرد.
«گرنت واتسون» منتقد نشریه «Fiction Machine» نیز در نقد خود افزود:
اگر طرفدار سبک کاری «وودی آلن» هستید، این فیلم شما را ناامید نخواهد کرد.
«دیوید استراتن» که از منتقدان معتبر و برتر استرالیا است نیز گفت:
کودتای شانس پنجاهمین فیلمی است که «آلن» کارگردانی کرده و یکی از بهترین‌های او نیز به‌شمار می‌رود. این فیلم در فرانسه ساخته شده و یک فیلم تماماً فرانسوی است.
«گلن کنی» منتقد محبوب RogerEbert نیز در نقد خود به تحسین این فیلم پرداخت و گفت:
«وودی آلن»، در این فیلم نشان می‌دهد که اگر بخواهد، باز هم می‌تواند این کار را انجام دهد و با هر یک از تضادهای فراوانش، یک فیلمشناس ماهر است.
درباره کارگردان
«وودی آلن»، یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان دنیای سینمای هالیوود است که فلسفه جالبی در بیان برخی از موضوعاتی مانند عشق و زندگی دارد. او فیلم‌هایی مانند انی هال (Annie Hall)، منهتن (Manhattan) و نیمه شب در پاریس (Midnight in Paris) را کارگردانی کرده که در تمام آن‌ها، فلسفه جالبی از عشق وجود داشته است.
فیلم جدید او نیز عشق را زیر سوال می‌برد و می‌توان گفت که معنای زندگی را کم‌ارزش می‌شمرد و آن را به صورت طنز‌آلود مسخره می‌کند. دیدگاه او درباره زندگی، به همان اندازه که کمدی پیش می‌رود، تلخ نیز است. او در فیلم‌های خود از سبک کمدی تلخ استفاده می‌کند و بسیاری از آثار وی، مانند فیلم آخرش، از زندگی شهری الهام گرفته شده‌اند.
«وودی آلن»، در تمام فیلم‌های خود، به داستان‌ها و رویدادهای زندگی روزمره مردم عادی می‌پردازد و تمام آن‌ها را با سبک طنزی که دارد، به نحوه تعاملات انسانی نگاه می‌کند. شخصیت‌های فیلم‌های او، به عنوان عنصر اصلی مورد توجه قرار می‌گیرند و این تمرکز به تفصیل بر زندگی شخصیت‌ها و داینامیک‌های انسانی، در این فیلم او نیز حضور داشت. مهارت‌های کمدی، استفاده از بازیگران غیر حرفه‌ای و نگاه شخصی به داستان‌سازی، از ویژگی‌های کارگردانی «وودی آلن» است.
فیلم جدید او شاید کمتر رگه‌های طنز و کمدی داشته باشد؛ اما همچنان همان‌قدر دیدگاه تلخی دارد. در ادامه این نوشتار، به نقد فیلم جدید وودی آلن خواهیم پرداخت.
تحلیل روایت فیلم
در فیلم Coup De Chance، «فنی» و «ژان» یک زوج ایده‌آل هستند که در زندگی خود هیچ مشکلی ندارند. آن‌ها در زندگی حرفه‌ای خود به سر می‌برند و در آپارتمانی باشکوه، در بالای شهر پاریس زندگی می‌کنند؛ اما وقتی «فنی» به طور اتفاقی (شانسی) با «آلن»، دوست سابق دبیرستان برخورد می‌کند، همه‌چیز عوض می‌شود.
نخستین چیزی که در نقد فیلم جدید وودی آلن ذهن مخاطب را درگیر خود می‌کند، مکالمه‌ای است که کاملاْ به صورت شانسی و اتفاقی رخ می‌دهد. اگر به نام فیلم دقت کنیم، متوجه می‌شویم که «وودی آلن» به صورت کاملاْ خلاقانه، اتفاق اولیه داستان این اثر را با نام آن ادغام کرده است.
همانطور که اشاره شد، «وودی آلن» کارگردانی به‌شمار می‌رود که به روزمرگی‌های مردم عادی در فیلم‌هایش توجه زیادی می‌کند. این توجه، در فیلم جدید او نیز به چشم می‌خورد و دقیقاْ سکانس اول و مواجه‌ی «فنی» با «آلن»، با صحبت‌های عادی پیش می‌رود. در میان مکالمات دو شخصیت اصلی فیلم، کلمه «شانس» نیز زیاد تکرار می‌شود. «وودی آلن» با تکرار این کلمه، محوریت و موضوع اصلی فیلم را به مخاطب القا می‌کند.
اگر از طرفداران طرفدار پروپا قرص این کارگردان هستید، می‌دانید که «وودی آلن» علاقه زیادی به شهر نیویورک و منطقه منهتن دارد. او در چند دهه اول فیلمسازی خود، نیویورک را به عنوان محوریت اصلی فیلم‌هایش قرار می‌داد. حالا چندین سال است که از این شهر فاصله گرفته و فیلم‌هایی همچون نیمه شب در پاریس، ویکی کریستا در بارسلون و موزها را ساخته که دور از شهر نیویورک بوده‌اند.
این فاصله او از نیویورک و ساخت فیلمی تماماْ فرانسوی، باعث نشد او به شهر مورد علاقه‌اش اشاره‌ای نکند. در طول صحبت‌هایی که دو شخصیت اصلی انجام می‌دهند، چندین بار از مردم نیویورک و فرهنگ آمریکا صحبت شد که نشان می‌دهد «وودی آلن» همچنان به اصالت کلاسیک خود پایبند است.
دوشخصیت اصلی فیلم، خیلی سریع به همدیگر نزدیک می‌شوند و این نزدیکی، علاقه بین آن‌ها را تشدید می‌کند. در این میان، «آلن» که اکنون یک نویسنده است، اعتراف می‌کند که همیشه عاشق «فنی» بوده و این عشق را فراموش نکرده است. در همین نقطه فیلم، مخاطب با کمی درنگ متوجه می‌شود که اخلاقیات شخصیت «آلن» تا چه اندازه به کارگردان فیلم یعنی «وودی آلن» تشابه دارد و همین‌امر باعث می‌شود تا شخصیت اصلی روح داشته باشد.
نقد فیلم Coup De Chance
در ادامه این فیلم، رابطه «فنی» و «آلن» شدت می‌گیرد و این دو نفر به قدری پیش می‌روند که «فنی» به «ژان» خیانت می‌کند. «ژان» که به «فنی» مشکوک می‌شود، یک نفر را استخدام خواهد کرد تا او را تعقیب کند. مهم‌ترین نکته‌ای که در قالب داستان ساده این فیلم می‌توان دید، دیدگاه خاص کارگردان فیلم در مورد عشق و ضعف انسان در برابر آن است.
«ژان»، پس از اینکه متوجه می‌شود «فنی» به او خیانت کرده، به یک جاسوس می‌گوید تا «آلن» را بکشد. اتفاق جالب دیگری که در این نقطه از فیلم رخ می‌دهد این است که بیننده هیچگاه متوجه نمی‌شود که چه اتفاقی برای «آلن» می‌افتد و سرنوشت او مانند داستان‌هایش کاملاْ رها ماند.
موضوع مهم دیگری که «وودی آلن» در این فیلم به آن طعنه می‌زند و ما در نقد فیلم Coup De Chance آن را بررسی کردیم، جنون عادت و فراموشی پس از آن است. پس از ناپدید شدن ناگهانی «آلن»، «فنی» به جنون می‌رسد و سعی دارد هر طور که می‌تواند به دنبال «آلن» بگردد. او پس از مدتی، عشق و جنون خود را به «آلن» از دست می‌دهد و این دقیقاْ مهم‌ترین چیزی است که کارگردان می‌خواهد به آن اشاره کند.
اینکه انسان‌ها تا چه اندازه می‌توانند زود زندگی گذشته خود و فردی که او را دوست داشته‌اند به فراموشی بسپرند، تلخ‌ترین طعنه «وودی آلن» در این فیلم بود.
این فیلم، درباره یک مثلث عشقی جالب است که بین «فنی»، «آلن» و «ژان» رخ می‌دهد. کارگردان این اثر، «ژان» و «آلن» را در مقابل همدیگر قرار می‌دهد و این تقابل، در باب نگاه شانس و احتمال قرار می‌دهد. «آلن» دیدگاه جالبی در مورد شانس دارد و می‌گوید که نباید به آن تکیه کرد؛ اما این شانس به گونه‌ای است که وجود داشتن من به عنوان یک شانس در نظر گرفته می‌شود. این دیدگاه، دقیقاْ از نگاه فلسفه اگزیستانسیالیستی «آلبر کامو» نشات می‌گیرد و نشان می‌دهد که «وودی آلن» نیز چقدر تحت تاثیر آن قرار دارد.
یکی دیگر از نکات جذاب فیلم، دنیای سرمایه‌داری و نگاه «وودی آلن» به این نوع زندگی است. «فنی» یک دختر ساده محسوب می‌شود که در ابتدای فیلم، مشاهده کردیم که هیچ علاقه‌ای به تجملات و مهمانی‌های آنچنانی ندارد. «ژان» یک آدم ثروتمند است و دنیای متفاوتی نسبت به همسرش دارد. همین امر، دقیقاْ باعث شد تا «فنی» عاشق «آلن» شود که دنیای خودش را دارد و سرش با نویسندگی گرم است.
تحلیل ساختار اصلی فیلم
فیلم جدید وودی آلن ، مانند دیگر فیلم‌های جدید او که در شهرهای اروپایی فیلمبرداری شده‌اند، فضا و روح شهری آن منطقه را دارد؛ اما نکته مهمی که به آن شهر و فضاهای آن مکان روح می‌بخشد، عنصر شهری و حتی زبان فرانسوی فیلم نیست. «وودی آلن» با نشان دادن نوع فرهنگ، فرانسه را برای مخاطب خارجی معنا کرد.
کسانی که این کارگردان را می‌شناسند و نمایشنامه‌های او را مطالعه کرده‌اند، خوب می‌دانند که او دیالوگ‌نویس کاملاْ ماهری است. در طول این فیلم، دیالوگ حرف اول را می‌زند و شما با یک فیلم تماماْ دیالوگ‌محور طرف هستید.
در فیلم Coup De Chance، اکثر فیلمبرداری‌ها به صورت نما بسته یا کلوز شات بود و همین نکته نشان می‌داد که این شهر نیست که باید به آن اهمیت داده شود، این انسان‌ها هستند که قرار است داستان این فیلم را بسازند.
یکی دیگر از نکات جذاب این اثر که در نقد فیلم Coup De Chance به آن اشاره خواهیم کرد، موسیقی متن آن است. شاید طرفداران دو آتیشه‌ی «وودی آلن» از علاقه شدید او به موسیقی جز (Jazz) خبر داشته باشند و بدانند که خود او نیز زمانی نوازنده یک ساز بادی در این سبک بوده است. نخستین چیزی که در این فیلم از لحاظ سمعی به گوش مخاطب می‌خورد، موسیقی دلنشین آن است که در بهترین نقاط ممکن پخش می‌شود.
پرسش های متداول
فیلم Coup De Chance در IMDb چه امتیازی دارد؟
این فیلم، در وب‌سایت IMDb، نمره 6.6 را دریافت کرده است.
آیا فیلم جدید «وودی آلن» در کشور آمریکا اکران شد؟
خیر. به دلیل اینکه هیچ پخش‌کننده‌ای آمریکایی تاکنون تمایلی به خرید این فیلم نداشته، Coup De Chance در هیچ یک از سینماهای آمریکایی اکران نشد.
بیشتر بخوانید:
- نقدهای اولیه فیلم جدید کریستن استوارت منتشر شد
- نقد فیلم پنج شب با فردی (Five Nights at Freddy’s)
- نقد فیلم جن گیر: مومن (The Exorcist: Believer)
- نقد فصل 4 سریال آموزش (S. Education)
- نقد فیلم Dream Scenario
نظر شما درباره‌ی مطلب نقد فیلم Coup De Chance چه بود؟ شما کدامیک از فیلم‌های «وودی آلن» را تماشا کرده‌اید؟ لطفا نظرات خود را از تجربه تماشای فیلم‌های او با فیگار در میان بگذارید.