گشت و گذار در زمانِ غیرخطی و سفر درونش موضوعی است که سالها مورد تحقیق عُلما و پرداخت هنرمندان قرار گرفته است. در این نوشتار بهترین فیلم های سفر در زمان سینما را به همراه تحلیل و دانلودشان به شما عرضه خواهیم کرد.
بر پایه نظریه نسبیت، با افزایش سرعت یک جسم زمان برای آن جسم کندتر می‌گذرد. اگر با سرعت نزدیک به نور با قطار حرکت کنیم زمان خیلی دیرتر می‌گذرد مثل این است که داریم دور سیاه‌چاله‌ای بزرگ می‌چرخیم و با این کار زمان بسیار دیرتر می‌گذرد و اگر باسرعت نزدیک به نور یک هفته حرکت کنیم به ۱۰۰ سال بعد می‌رویم.
به زبان ساده‌تر، تکنیکالی سفر به آینده ممکن به نظر می‌رسد و سفر به گذشته کمی بعید. چرا که سفر به گذشته چندین پارادوکس فلسفی و علمی همراه خود دارد که در ادامه به آنها خواهم پرداخت. اما همین نظریه نسبیتِ جناب انیشتین که عرض شد دست‌مایه بسیاری از فیلم‌های علمی تخیلی و گاها فانتزی شده است.
بهترین فیلم های سفر در زمان
از شاهکارهای نولان تا نامی غیر منتظره: “وودی آلن”
فهرست مطالبی که در این نوشتار خواهید خواهند به شرح زیر است:
- Tenet
- Déjà Vu
- Predestination
- Arrival
- Midnight in Paris
- Interstellar
- بروزرسانی می‌شود…
فرض کنید شما بتوانید به گذشته دور سفر کنید و در آنجا پدربزرگ فعلی خود را قبل از اینکه با مادربزرگتان آشنا شود بکشید، این به این معنی است که شما نمی‌توانید وجود داشته باشید و طبعا نیز نمی‌توانستید به گذشته سفر کنید و پدربزرگتان را بکشید.
View this post on Instagram
این یک نمونه کلاسیک پارادوکس محسوب می‌شود که امکان سفر به گذشته را زیر سوال می‌برد. البته برای رفع این تناقض راه‌حل‌هایی نیز پیشنهاد شده‌است که دنیاهای موازی یکی از آنهاست. (معرفی و تحلیل بهترین فیلم های جهان های موازی تاریخ) اما جهان‌های موازی زمانی می‌تواند پاسخ مناسبی به این پرسش باشد که به طور کامل بتوان به ساخته شدن ماشین زمان پاسخ منفی داد. ادامه متن حاوی اسپویل است.
Tenet
Tenet یک فیلم علمی تخیلی اکشن محصول ۲۰۲۰ به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی (در کنار همسرش اما توماس) کریستوفر نولان است. این فیلم محصول مشترک بریتانیا و ایالات متحده است. تِنِت درباره یک مامور سیا است که می‌آموزد چگونه جریان زمان را برای جلوگیری از حمله‌ای از آینده که جهان کنونی را تهدید به نابودی می‌کند دستکاری کند.
نولان بیش از پنج سال طول کشید تا فیلمنامه را پس از بیش از یک دهه بررسی درباره ایده‌های اصلی تنت بنویسد. تنت با فروش 363 میلیون دلاری در سراسر جهان پنجمین فیلم پرفروش سال 2020 شد. منتقدان بازیِ واشنگتن، داستان بیش از حد پیچیده، کمبود احساسات (نولانِ همیشگی) و شخصیت‌های تعریف نشده‌ی آن را مورد انتقاد قرار دادند. این فیلم برنده جایزه بهترین جلوه‌های بصری در نود و سومین دوره جوایز اسکار شد. جایی که نامزد بهترین طراحی تولید نیز شده بود.
نقد ساختاری تنت
کریستوفر نولان یکی از بهترین کارگردانان تاریخ سینما به شمار می‌رود. علاقه او به ژانر علمی تخیلی و گاها تراژدی و فیلم‌نامه‌های رمزآلود، بر کسی پوشیده نیست. او در تنت ایده‌ای بی‌نظیر و شاهکار را به نمایش می‌گذارد و در فیلمنامه و کارگردانی به نحو احسن از پسش (آن ایده) برمی‌آید.
نولان در تنت مثل خودِ تنت و روندِ پیشرفتِ شغلی‌اش خلاف جهت آب شنا می‌کند. او کاشفِ ایده‌ای است که تاکنون به ذهن کمتر کسی رسیده است و با میزانسن‌ها و کروگرافی‌های گنجانده شده در آن و همچنین دکوپاژهای متناسب با محتوا از پس فیلم برآمده است.
خیلی از منتقدان از بازی‌ها و شخصیت‌پردازی ناقص نولان ایراد گرفتند و البته که درست است اما آنها این نکته را فراموش میکنند که اساسا فیلم‌های اخیرِ نولان بازیگر محور نیستند. فیلم‌های اخیرِ نولان ایده محور همراه با پرداخت جذاب در کارگردانی و جلوه‌های ویژه میدانی و جلوه‌های بصری است. کافی‌ست نگاهی به اینتراستلار، اینسپشن و دانکرک بی‌اندازید.
Déjà Vu
دژاوو یک فیلم ماجراجویی سفر در زمان آمریکایی محصول 2006 به کارگردانی تونی اسکات، نویسندگی بیل مارسیلی و تری روسیو و تهیه‌کنندگی جری بروکهایمر است. در این فیلم جناب دنزل واشنگتن، پائولا پاتون، جیم کاویزل، وال کیلمر، آدام گلدبرگ و بروس گرینوود به ایفای نقش پرداخته‌اند. این داستانِ یک مامور ATF را دنبال می‌کند که در تلاش برای جلوگیری از یک حمله تروریستی است که در نیواورلئان رخ می‌دهد و برای نجات زنی که عاشق او (آن زن) می‌شود، به گذشته سفر می‌کند.
این فیلم نقدهای متفاوتی از منتقدان دریافت کرد و 180 میلیون دلار در سراسر جهان در مقابل بودجه تولید 75 میلیون دلاری خود به دست آورد. این فیلم بیست و سومین فیلم موفق دنیا در سال 2006 بود. این فیلم نامزد شش جایزه شد و برنده جایزه بین‌المللی حلقه طلا شد.
نقد ساختاری دژاوو
دژاوو در لغت به معنی آشنا‌پنداری یا آشنابینی است و در روانشناسی به حالتی گفته می‌شود که فرد با دیدن صحنه‌ای از زندگی واقعی خود، احساس می‌کند این موقعیت را سابق بر این نیز دیده و یا درک کرده و حتی ممکن است احساس کند دقیقا در همین موقعیت قرار گرفته است.
ساختار پر پیچ و خم و قوی فیلم و و ریتم و تمپوی بالا و دقیق و حفظ تعلیقِ شاهکارش در تمام فیلم به ایده اصلی فیلم کمکِ شایانی کرده است و پردازش مناسب و طراحی بازی خوب دنزل واشنگتن در نقش یک مامور باهوش و کار بلد از جمله نکات مثبت فیلم است. فیلم در عین تخیلی بودن علمی بودنش را حفظ می‌کند و شما را وارد دنیایی پر از پیچیدگی و خیالاتِ ممکن می‌کند.
Predestination
Predestination یک فیلم اکشن علمی تخیلی استرالیایی است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد. این فیلم به نویسندگی و کارگردانی مایکل و پیتر اسپیریگ است. در این فیلم ایتن هاوک، سارا اسنوک و نوآ تیلور ایفای نقش میکنند. تقدیر بر اساس داستان کوتاهِ “همه شما زامبی‌ها” نوشته رابرت ای. هاینلین محصول 1959 ساخته شده است.
نقد ساختاری تقدیر
ما در تقدیر با یک ایده سراسر هیجانی، بکر، دست‌نیافتنی، پیچیده و جذاب طرف هستیم که به نحو احسن پرورش پیدا کرده است. فرض کنید شما مادر خودتان هستید. همین جمله به خودیِ خود مو را به تن انسان سیخ می‌کند. حال فرض کنید نه تنها مادر، بل‌که پدر، همسر (هم زن و هم شوهر) و بچه خودتان نیز باشید.
حقیقتا ایده دیوانه کننده‌ای است که کارگردان اثر با حفظ تمپوی زیرِ پوستِ فیلم و همچنین روایت گاها سهل و گاها پیچیده‌اش انسان را به دنبال خود می‌کشد و این رغبت را در آدم افزایش می‌دهد که قدم به قدم رازِ این فیلم خوب را کشف کند.
Arrival
Arrival یک فیلم درام علمی تخیلی آمریکایی محصول 2016 به کارگردانی است. فیلم‌نامه‌ی این اثر بر اساس داستانی کوتاه با نام “داستان زندگی شما” نوشته تد چیانگ در سال 1998 است. در این فیلم امی آدامز در نقش لوئیز بنکس، زبان‌شناسی را بازی می‌کند که توسط ارتش ایالات متحده استخدام شده است.
در این فیلم فرازمینی‌ها به زمین آمده‌اند و این زبان‌شناس با آنها ارتباط برقرار می‌کند. این فیلم 203 میلیون دلار در سرتاسر جهان فروخت و تحسین منتقدان را به همراه داشت. Arrival که یکی از بهترین فیلم‌های سال 2016 محسوب می‌شود، در فهرست‌های آخر سال بسیاری از منتقدان ظاهر شد و توسط موسسه فیلم آمریکا به عنوان یکی از ده فیلم سال انتخاب شد.
این فیلم در هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار هشت نامزدی دریافت کرد، از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌برداری، بهترین فیلمنامه اقتباسی و برنده بهترین تدوین صدا شد. امی آدامز برای بازی خود نامزد دریافت جایزه بفتا و SAG شد و در هفتاد و چهارمین جوایز گلدن گلوب، آدامز و یوهان یوهانسون برای جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی متن نامزد دریافت جایزه شدند.
نقد ساختاری ورود
زبان مجموعه‌ای از نشانه‌های قراردادی‌ست که در امتداد یک بعد (زمان) برای انتقال پیام استفاده می‌شود. منظور از امتداد یک بعد این است که هر نشانه از پس نشانه دیگری به نوبت می‌آید. مجموعه نشانه‌ها در طول زمان مفهومی در ذهن انسان شکل می‌دهد.
در فیلمِ خوبِ ورود با موجودات فرازمینی‌ای سر و کار داریم که با زبانی منحصر به فرد و نمادین دارند و از آن طریق سعی در ارتباط با آدمی‌زادِ زبان‌نفهم دارند. هدف اصلی موجودات فضایی یا هفت‌پاها نشان دادن راه حل شکستن خط زمانی به انسان‌های وحشی بود (اگر فیلم را تماشا کنید دلیل زبان‌نفهم و وحشی خطاب کردنِ آدمهای فیلم را متوجه خواهید شد).
در طول فیلم خط داستانی (به معنای کلاسیکش) می‌شکند و ما خاطراتی را از آینده در قالب گذشته می‌بینیم. یعنی خط زمانی نابود می‌شود و ما با زمانِ به شدت غیرخطی طرف هستیم. در عین حال فیلم Arrival می‌داند چگونه یکنواختی و خسته‌کنندگی خود را برطرف کند و مخاطبی را که در حال خواب رفتن است ناگهان بیدار کند: فیلمنامهای حساب شده و جهانی به غایت قابل‌باور همراه با پارامترهای زیبایی شناسانه.
بیشتر بخوانید:
Midnight in Paris
نیمه شب در پاریس یک فیلم سفر در زمان عاشقانه و فانتزی محصول سال ۲۰۱۱ به نویسندگی و کارگردانی وودی آلن است. داستان فیلم در پاریس روایت می‌شود که فیلم‌نامه‌نویسی به نام گیل پندر (اوون ویلسون) را روایت می‌کند که مجبور می‌شود با کاستی‌های رابطه‌اش با نامزدش مادی‌گرای (ریچل مک‌آدامز) و اهداف متفاوت او روبرو شود، اهدافی که با سفر به گذشته اگزجره می‌شوند.
این فیلم برای اولین بار در جشنواره فیلم کن 2011 به نمایش درآمد و در 20 می 2011 در ایالات متحده منتشر شد. این فیلم مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و یکی از بهترین فیلم‌های آلن در سال‌های اخیر به حساب می‌آید. فیلم در سال 2012 برنده جایزه اسکار و گلدن گلوب بهترین فیلمنامه شد. این فیلم نامزد سه جایزه اسکار دیگر شد: بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین کارگردانی هنری.
نقد ساختاری نیمه شب در پاریس
جنابِ وودی آلنِ عزیز و دوست‌داشتنی (علاقه من به ایشان را معذور بدارید) به هیچ‌وجه به ما توضیح نمی‌دهد منشاء خیالات و رویای پدید آمده در فیلم از کجاست و چگونه ممکن است فردی نیمه شب با نشستن در پلکانی در یکی از کوچه‌های پاریس به دهه 1920 سفر کنند البته نقطه مثبت ماجرا همینجاست که شما بدون هیچ دلیل منطقی از تماشا این صحنه لذت می‌برید و برایتمان مهم نیست که این اتفاقات رویاست یا حقیقت.
یعنی این موضوع اهمیتی ندارد موضوع مهم ملاقات با اسکات و زلدا فیتزجرالد است. مهم این است که گیل به آرزوی دیرینه خود رسیده و در قسمتی از تاریخ قرار گرفته که رویایی آن را در سر داشته.
اساسا کاراکتر گیل برازنده وودی آلن بود اما صد افسوس که کهولت سن اجازه بازی در این فیلم را به وودی الن نمی‌داد وگرنه حقیقتا می‌توانستم بگویم با فیلمی حتی بهتر از “آنی هال” یا دیگر شاهکارهای وودی آلن طرف بودیم.
بیشتر بخوانید:
Interstellar
میان‌ستاره‌ای یک فیلم علمی تخیلی محصول 2014 به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی کریستوفر نولان است. متیو مک‌کانهی، ان هتوی، جسیکا چستین، بیل اروین، الن برستین، مت دیمون و مایکل کین (بازیگرِ مادام‌العمرِ نولان) در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند. این فیلم با محوریت زمان است. زمان، موضوع اصلی فیلم‌های نولان محسوب می‌شود.
داستان این فیلم در آینده‌ای نسبتا پادآرمان‌شهری می‌گذرد که در آن بشریت در تلاش برای زنده ماندن است. این فیلم گروهی از فضانوردان را دنبال می‌کند که از طریق کرم چاله‌ای در نزدیکی زحل در جستجوی خانه‌ای جدید برای بشریت هستند.
برادران کریستوفر و جاناتان نولان فیلمنامه را نوشتند که طرح اصلی آن در فیلمنامهای بود که جاناتان در سال 2007 نوشته بود. فیزیکدان نظری و برنده جایزه نوبل فیزیک در 2017 آقای “کیپ تورن” که یک دانشمند قابل است به عنوان مشاور علمی فیلم عمل کرد. او کتابی به نام علم بین ستاره‌ای نوشته است.
این فیلم بیش از 677 میلیون دلار فروش جهانی داشت (و 701 میلیون دلار با اکران مجدد بعدی) که آن را به دهمین فیلم پرفروش سال 2014 تبدیل کرد. اینتراستلار برای فیلمنامه، کارگردانی، مضامین، جلوه‌های بصری و موسیقی نقدهای مثبتی دریافت کرد. این فیلم همچنین به دلیل دقت علمی و به تصویر کشیدن اخترفیزیکِ نظری از سوی بسیاری در جامعه علمی تحسین شده است. Interstellar نامزد پنج جایزه در هشتاد و هفتمین دوره جوایز اسکار شد و برنده بهترین جلوه‌های بصری شد و جوایز متعددی دریافت کرد.
نقد ساختاری میان‌ستاره‌ای
خیلی از نزدیکان اینجانب از اینتراستلار به عنوانِ فیلمی مستندگونه یاد میکنند. این نقد را در ابعاد جهانی هم خیلی‌ها زده‌اند. اما توجه ویژه نولان به درام و ساختارِ محکمِ دراماتیک در فیلم، آنتی‌تزِ خوبی برای تزِ این دوستان است. توجه شما را به ارتباطاتِ ویژه هنری و گره خوردن اجزای آن به همدیگر در طول فیلم جلب می‌کنم.
رابطه عمیق و انسانیِ کوپر با دخترش مورفی یکی از نمونه‌های درامِ محکم فیلم است. رابطه‌ای که هیچگاه سطحی نمی‌شود و در خلالِ اتفاقاتِ علمیِ فیلم نادیده گرفته نمی‌شود. تراژدیِ جوان ماندن پدر و پیر شدن دختر در نوع خود جالب توجه است. همچنین از بعد روانشناسی می‌توان به درامِ شکل گرفته بین Mann (با بازی خوبِ مت دیمن) و کوپر اشاره کرد.
میان‌ستاره‌ای فیلمی به غایت دراماتیک، علمی، تخیلی و دارای پارامترهای زیبایی‌شناسانه است که موسیقی جنابِ هانس زیمر به آن جَلایی فوق‌العاده داده است. لازم به ذکر است که یکی از بهترین فیلم های حلقه زمانی لوپر است که در آپدیت بعدیِ این متن به آن فیلم و فیلم های سفر در زمانی و فیلم های ایرانی سفر در زمان خواهیم پرداخت.
View this post on Instagram
بیشتر بخوانید:
- فیلم‌ها و سریال‌های علمی تخیلی
- بهترین فیلم های علمی تخیلی 2022
- بهترین فیلم های علمی تخیلی 2021
- بهترین سریال های علمی تخیلی 2021
- نقد فیلم‌های علمی تخیلی
از همراهی شما تا انتهای نوشتار نقد، تحلیل و معرفی بهترین فیلم های سفر در زمان تاریخ از نگاه فیگار سپاس‌گزار هستیم. حتما ما را با نظرات خود در رابطه با این نوشتار، آگاه کنید. شما می‌توانید به عنوان نویسنده مهمان در سایت فیگار عضو شوید و علاوه بر اشتراک نظرات خود در رابطه با مقاله‌ها، نقد فیلم ، نقد سریال ، اخبار سینما و مطالب خودتان را نیز انتشار دهید. برای مطالعه فراخوان مرتبط با آن بر روی لینک نویسنده مهمان کلیک نمایید. در ضمن شما همراهان عزیز می‌توانید به اینستاگرام فیگار جهتِ شناختِ مهمترین فیلم های ژانرهای مختلف و خلاصه نقد و بررسی‌های فیلم‌های روز دنیا مراجعه کنید.
اشتاین گیت🗿🤝