نقد فیلم مرگ بر روی نیل (Death on the Nile) ؛ بازگشت هرکول پوآرو، نقد ساختاری

کشتی‌ای لوکس بر روی رود نیل، در جوار فرعون‌های بزرگ مکانی جذابی برای خوش‌گذرانی است. به شرطی که در کشتی قتلی صورت نگیرد. نقد فیلم مرگ بر روی نیل به آخرین اثر آرتیستِ جذاب سینما یعنی کنت برانا می‌پردازد.

برداشت‌های ابتدایی فیلم در خلالِ جنگ اول جهانی رخ می‌دهد. وقتی پلان‌های سیاه و سفید فیلم با هوش و ذکاوت و زخم صورت هرکول پوآرو تبدیل به پلان‌های رنگی در کلاب شبانه در معیت موسیقی جَز و بلوز می‌شود. ادامه متن حاوی اسپویل است.

سِر کِنت برانا مردِ همه فن حریف سینمای جهان است. آثارِ او در تئاتر و سینما و خدماتش به هنر باعث شده تا لقب سِر را ازان خود کند. شاهکارهای او در مقام بازیگر، کارگردان در تئاتر و سینما در حدی است که در موردش باید مقاله‌ای جداگانه نوشت.

نقد فیلم مرگ بر روی نیل

تعداد کمی از آدم‌ها دقیقا همانی هستند که در ظاهر به نظر می‌رسند (آگاتا کریستی)

فهرست مطالبی که در ادامه نوشتار نقد فیلم مرگ روی نیل خواهید خواند به شرح زیر است:

کنت برانا، پیش از مرگ بر روی نیل و در 2021، فیلم بلفاست (نقد فیلم Belfast) را کار کرده بود که فیلمِ شدیدا جذاب، عمیق و زیبایی بود. البته باید اعتراف کرد بازی ماندگارش در نقش گیلدروی لاکهارت (هری پاتر و تالار اسرار) او را در ذهن شخص من جاودانه کرده است. (تئوری‌های هری پاتر به همراه حقایق پنهان)

او در این فیلم نیز با زیباهایی بصری، ریتم و تمپوی مناسب و ایجاد و تشدیدِ جاذبه‌های رمزآلود مخاطب را تا به انتها می‌کشاند. نقاط ضعفی هم در فیلم موجود است که در نقد مرگ بر روی نیل به آن خواهم پرداخت.

نقد ساختاری

پس از سکانس جنگ و صورتِ زخمی هرکول پوآرو وارد دنیایی پر از رقص و شهوت و عشق و رنگ می‌شویم. دنیای ریتمیکی که حتی ظن موزیکال بودن فیلم را به ذهن متبادر می‌کند.

دکوپاژِ فرمالیستی کنت برانا در طول فیلم کارکردهای ساختاری خود را حفظ می‌کند. در رقص ریتم را می‌افزاید و در جنایت، شک و رمزآلود بودن را تشدید می‌کند. دکوپاژِ برانا روی کشتی حالت تهوع و دریازدگی را القا می‌کند و در بازجویی هوش و ذکاوت پوآرو را. میزانسن‌ها همانند دکوپاژ خلاقانه هستند و در خدمت محتوای جناییِ فیلم.

استفاده از پرده سبز گاها به دلیل عدم انطباقِ کنتراست و تفاوت نور از زیبایی فیلم کاسته است. سکانس‌های فانتزیِ هرکول پوآرویی (مانند وسواسش روی اعداد فرد و زوج و یا قهوه خوردنش روبروی اهرام مصر) ابتر به نظر می‌رسند.

نقد فیلم مرگ بر روی نیل

بادبادک بازیِ بوک روی هِرم در فیلم‌نامه کارکردِ تیریکی دارد. به این معنا که مادرِ بوک پیراهن قرمزِ بوک را سبز کشیده، چرا؟ چون رنگ قرمزش ناپدید شده، چرا؟ چون جنابِ داماد برای شامورتی بازی آن را دزدیده! فلذا اساسا لزومی برای بادبادک بازیِ بوک روی هرم وجود ندارد. شخصیت او اصلا چنین خُلقی نیست. اما خب این تیریک (بادبادک‌بازی) در فیلم‌نامه گنجانده شده تا دستِ آقای دامادِ قاتل (سایمون) رو شود.

شخصیت‌پردازی (با وجود تعدد شخصیت‌ها) خوب از آب درآمده و در حد توان به شخصیت‌ها پرداخته شده. در حدی که لزبین بودن مادرخوانده لینت هم پرداخت می‌شود.

البته همان‌طور که پیش‌تر در نقدهایم عرض کرده‌ام و خواهم کرد، همجنس‌گرایی، کاراکترِ مظلومِ سیاه‌پوست و توجه ویژه به جمعیتِ LGBT و… از ارکانِ جدایی‌ناپذیرِ سینمای این‌ روزهای هالیوود است.

نقد فیلم مرگ بر روی نیل

البته با علاقه‌ای که به کنت برانا دارم ترجیح می‌دهم فکر کنم او از این سیاست پیروی نمی‌کند. همان‌طور که پیش‌تر نیز عرض کردم بنده هیچ مشکلی با هیچ نژاد و جنسیت و فانتزی و…‌ای ندارم. اساس ایرادِ من بر سیاستی است که پیشتر در نقد فیلم سقوط  به تفصیل به آن پرداخته بودم.

برگردیم به نقد فیلم مرگ بر روی نیل، در فیلم‌نامه خوبِ فیلم ما اساسا تمام مضنونین را قبل از ارتکابِ جرم ‌می‌بینیم. آنها را عرض‌یابی می‌کنیم و حتی اگر کمی باهوش‌ باشیم می‌توانیم مقتول را هم شناسایی کنیم. ما از نگاهِ کنت برانا (با بازی جذاب و لهجه دوست‌داشتنی بلژیکی‌اش) تمام کاراکترها را برانداز می‌کنیم و در انتظارِ قتلی هستیم که هر لحظه امکان وقوعش می‌رود.

روندِ روایی

در جنگ جهانی اول، هرکول پوآروی جوان یک استراتژی موفق برای پیشبرد اسکادران بلژیکی خود طراحی می‌کند اما یک تله انفجاری صورت او را مُـثله می‌کند. معشوقه او (پرستار کاترین) به او پیشنهاد می‌دهد برای پنهان کردن جای زخم‌هایش سبیل بگذارد.

در سال 1937 پوآرو اجرای سالومه اوتربورن خواننده بلوز را در یک کلوب در لندن تماشا می‌کند و ژاکلین “جکی” د بلفور را می‌بیند که نامزدش سایمون دویل را به دوست دوران کودکی‌اش، وارث لیننت ریج‌وی، معرفی می‌کند.

شش هفته بعد در مصر، پوآرو با دوستش بوک روبرو می‌شود که او را با مادرش اوفیمیای نقاش و زوجی که تازه ازدواج کرده‌اند (لینت و سایمون) آشنا می‌کند. دیگرانی نیز به سفر ماه عسل آنها می‌پیوندند: خدمتکار لینت، لوئیز بورژه. سالومه و خواهرزاده‌اش، دوست مدرسه لینت، ماری ون شویلر، مادرخوانده لینت با به اصطلاح پرستارش خانم باورز.

اندرو کاتچادوریان، پسر عموی لینت که حساب‌های او را مدیریت می‌کند و دکتر لینوس ویندلشم. لینت از پوآرو می‌خواهد که از آنها در مقابلِ جکیِ وسواسی که آنها را تا به مصر تعقیب کرده است، محافظت کند.

نقد فیلم مرگ بر روی نیل

نقد فیلم مرگ بر روی نیل
نقد فیلم مرگ بر روی نیل

لینت به پوآرو می گوید که به مهمانانش اعتماد ندارد. در طول سفر به ابو سیمبل، بوک اعتراف می‌کند که با روزالی، علی‌رغم مخالفت مادرش رابطه دارد. در این بین پوآرو نیز به سالومه (خواننده) علاقه نشان می‌دهد.

در انتهای شبی لینت به رخت‌خواب می‌رود و سایمون با جکی روبرو می‌شود که به پای او شلیک می‌کند و سعی می‌کند به خودش شلیک کند، اما روزالی و بوک مداخله می‌کنند.

آنها جکی را نزد خانم باورز می‌برند، در حالی که ویندلشم (دکتر) با سایمون است. صبح روز بعد، لوئیز متوجه می‌شود که لینت به سرش شلیک شده و کشته شده و گردنبند ارزشمند او به سرقت رفته است.

نقد فیلم مرگ بر روی نیل

نقد فیلم مرگ بر روی نیل
نقد فیلم مرگ بر روی نیل

در نهایت  پوآرو با حبس کردن میهمانان بازمانده در سالن عمومیِ کشتی، نشان می‌دهد که سایمون قاتل لینت است با جکی به عنوان مغز متفکر. آنها هنوز عاشق یکدیگر هستند و عاشقانه‌ی سایمون با لینت را ترتیب داده‌اند تا ثروت او را به ارث ببرند.

جکی پس از مصرف شامپاین پوآرو، وانمود کرد که به سیمون شلیک می‌کند و سیمون با رنگ دزدیده شده از مادرِ بوک جراحت خود را جعل کرده است. در حالی که جکی حواس بوک و روزالی را پرت می‌کرد، سایمون لینت را کشت و سپس با شلیک به روسری ون شویلر به پای خود شلیک کرده.

جکی لوئیز را با چاقوی جراحی ویندلشم و بوک را با تفنگ اندرو کشت. جکی در مواجهه با اثبات دستمال آغشته به رنگ سایمون (با علم به اینکه راه فراری نیست) در حالی که سیمون را در آغوش می‌گیرند از پشت شلیک می‌کند و هر دوی آنها را می‌کشد.

اطلاعات فیلم

مرگ بر روی نیل فیلمی معمایی محصول سال ۲۰۲۲ به کارگردانی کنت برانا بر اساس فیلم‌نامه‌ای از مایکل گرین، بر اساس رمانی به همین نام اثر آگاتا کریستی در سال ۱۹۳۷ است.

برانا، ریدلی اسکات، جودی هافلاند و کوین جی. والش تهیه کننده آن بودند. این فیلم دنباله‌ای بر قتل در قطار سریع السیر شرق (2017) است، تام بیتمن و برانا به ترتیب در نقش بوک و هرکول پوآرو از فیلم اول بازگشتند.

در این فیلم آنت بنینگ، راسل برند، علی فضل، داون فرنچ، گال گدوت، آرمی همر، رز لزلی، اما مکی، سوفی اوکوندو، جنیفر ساندرز و لتیتیا رایت نیز ایفای نقش کرده‌اند.

نقد فیلم مرگ بر روی نیل

این فیلم سومین اقتباس از رمان کریستی است که پس از فیلم سال 1978 و قسمتی از مجموعه تلویزیونی پوآرو آگاتا کریستی در سال 2004 پخش شد. تصویربرداری اصلی در سپتامبر 2019 آغاز شد و فیلمبرداری آن در استودیو لانگ کراس در انگلستان انجام شد و در دسامبر همان سال به پایان رسید.

Death on the Nile اولین بار در 9 فوریه 2022 در چندین سینمای بین‌المللی و در 11 فوریه در بریتانیا و ایالات متحده در پی چندین تاخیر به دلیل همه‌گیری COVID-19 منتشر شد.

این فیلم نقدهای متفاوتی از سوی منتقدان دریافت کرد که آن را پایین‌تر از اقتباس‌های قبلی می‌دانستند اما از سبک قدیمی آن استقبال می‌کردند. این فیلم 131 میلیون دلار در مقابل بودجه تولید 90 میلیون دلاری فروش داشته است.

باکس آفیس

نقد فیلم مرگ بر روی نیل
نقد فیلم مرگ بر روی نیل

در ادامه نقد Death on the Nile به فروش فیلم می‌پردازیم. از 25 مارس 2022، مرگ بر روی نیل 44.5 میلیون دلار در ایالات متحده و کانادا، و 87.4 میلیون دلار در سایر مناطق، به مجموع 131.9 میلیون دلار در سراسر جهان به دست آورده است.

در ایالات متحده و کانادا، مرگ بر روی نیل در کنار ازدواج با من و بلک لایت اکران شد، و پیش‌بینی می‌شود که در آخر هفته افتتاحیه خود از 3280 سینما 11 تا 17 میلیون دلار بفروشد.

نقد فیلم مرگ بر روی نیل

نقد فیلم مرگ بر روی نیل
نقد فیلم مرگ بر روی نیل

این فیلم در آخر هفته افتتاحیه خود 12.9 میلیون دلار فروش کرد و در گیشه اول شد. مخاطبان کلی در طول افتتاحیه آن 51 درصد مرد، 77 درصد بالای 25 سال، 47 درصد بالای 35 سال، و 28 درصد بالای 45 سال بودند.

در خارج از ایالات متحده و کانادا، این فیلم 20.7 میلیون دلار در آخر هفته افتتاحیه خود از 47 بازار بین المللی به دست آورد. این فیلم در 19 فوریه 2022 در چین اکران شد.

نظر منتقدان

نقد فیلم مرگ بر روی نیل
نقد فیلم مرگ بر روی نیل

در وب‌سایت جمع‌آوری نقد Rotten Tomatoes شصت و سه درصد از 253 نقد منتقد، با میانگین امتیاز 5.90/10 مثبت هستند. اجماع این وب‌سایت می‌گوید: “مرگ بر روی نیل کهنه و سرگرم‌کننده است. این فیلم با هنرِ آشکار کنت برانا، بازیگر و کارگردان ستاره‌اش جان می‌گیرد.”

متاکریتیک بر اساس 50 منتقد، امتیاز 52 از 100 را به فیلم اختصاص داد که نشان‌دهنده “بررسی‌های مختلط یا متوسط” است. تماشاگران شرکت‌کننده در نظرسنجی CinemaScore به فیلم نمره متوسط ​​”B” را در مقیاس A+ تا F داده‌اند، مانند فیلم قبلی، در حالی که آن‌ها در PostTrak 77٪ امتیاز مثبت به فیلم دادند و 57٪ گفتند که قطعاً آن را توصیه می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

از همراهی شما تا انتهای نوشتار نقد فیلم مرگ بر روی نیل سپاس‌گزار هستیم. حتما ما را با نظرات خود در رابطه با این نوشتار آگاه کنید. شما می‌توانید به عنوان نویسنده مهمان در سایت فیگار عضو شوید و علاوه بر اشتراک نظرات خود در رابطه با مقاله‌ها، نقد‌ها و مطالب خودتان را نیز انتشار دهید. برای مطالعه فراخوان مرتبط با آن بر روی لینک نویسندگی مهمان کلیک نمایید. در ضمن شما همراهان عزیز می‌توانید از طریق اینستاگرام فیگار جهتِ شناختِ مهمترین فیلم های ژانرهای مختلف و خلاصه نقد و بررسی‌های فیلم‌های روز دنیا مراجعه کنید.


2 thoughts on “نقد فیلم مرگ بر روی نیل (Death on the Nile) ؛ بازگشت هرکول پوآرو، نقد ساختاری

  1. اگر مثل من همجنسگرا بودی و توی فیلم حمایتت میکردند …. خوشحال میشدی علاوه بر ان میخوان برای مردم جامعه عادی بشه نسل دهه 80 به بعد با اغوش باز امثال منو میپذیرند ولی دهه 60 منو مسخره میکنند / دهه 70 هم نصف نصف مارو قبول دارند . چه اشکالی داره فرهنگ سازی …. من موندم چجوری خودت رو ادم فرهنگی میدونی در صورتی که بجا فرهنگ سازی …… بیخیال …. اگر قرار بود بفهمی ار ترویج فرهنگ lgbtqi+ دفاع میکردی بجا انتقاد / امیدوارم ی روزی بفهمی

    1. دوست عزیز من کامل و واضح توضیح دادم دغدغه‌م رو و همونطور که گفتم هیچ مشکلی با هیچ رنگ و نژاد و جندر و غیره‌ای ندارم. مسئله من سیاست حاکم بر هالیووده که برای قبولوندن کسایی مث شما نیس! به عکس! داره به ضررتون کار میکنه. در اصل من دارم از حق تو دفاع میکنم ولی شما چون توی سطح داستانی خوشت نمیاد و ترجیح میدی یه ابرقهرمانِ گی ببینی تا بری توی عمق مطلب ؛ )

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *