در این نوشتار به نقد فیلم Censor (سانسور 2021) به کارگردانی پرانو بیلی-باند می‌پردازیم که در ژانر وحشت ساخته شده است. با ما همراه باشید.
انید بینز (Enid Baines) یک سانسور فیلم و سینماست. یک روز در فیلمی که برای بازیابی به او داده‌اند، بازیگری را می‌بیند که یادآور خواهر گمشده‌اش است. فیلم Censor در دهه هشتاد میلادی در بریتانیا اتفاق می‌افتد. بازیگر اصلی این فیلم نیام آلگار (Niamh Algar) است که در نقش انید ظاهر شده است.
در ادامه با نقد فیلم Censor (سانسور 2021) با ما همراه باشید.
نقد فیلم Censor (سانسور 2021)
اثری ارزشمند و برجسته در ژانر وحشت
عناوین مورد بحث در این مقاله در لیست زیر آورده شده‌اند.
- بررسی داستان: اثری ارزشمند و برجسته در ژانر وحشت
- منتقدان چه نظری دارند
- نتیجه گیری
- عوامل
نقد فیلم Censor (سانسور 2021) : بررسی داستان
انید یک زن جوان بریتانیایی است که در یک شرکت مشغول به بررسی فیلم‌های مختلف است. صحنه‌های خشونت‌آمیز، خون‌بار و حاوی خشونت جنسی باید حذف شوند و هیچکس بهتر از انید این کار را انجام نمی‌دهد. انید در این کار بسیار خبره است و فریم‌ها را ثانیه به ثانیه از تیغ برنده سانسورش می‌گذارند و اتفاقاً از انجام این شغل بسیار لذت هم می‌برد. همه چیز وقتی دگرگون می‌شود که یک فیلم برای بررسی به دست او سپرده می‌شود.
انید در فیلم بازیگری را می‌بیند که گمان می‌کند خواهری است که سال‌ها پیش به طرز مرموزی گم شده بود. سرگردانی و وحشت جدیدی به سراغ این مامور سانسور جوان می‌آید که ریشه از بحران‌های خانوادگی و حس از دست دادن و اندوهی بسیار شخصی است.
این فیلم از ان دست فیلم‌هاست که به دلیل موقعیت ویژه بازیگر اصلی به عنوان کسی که در شغل خود با فیلم‌ها سر و کار دارد، به نرمی و زیرکی توانسته مرز بین فیلم و واقعیت درون فیلم را از بین ببرد. به این ترتیب با یک جریان سیال روبروییم که ترکیبی است از جهانی که انید در آن زندگی می‌کند و دنیای درون فیلم‌هایی که از زیر تیغ سانسور عبور می‌دهد.
همین تمیز ندادن واقعیت از فیلم ترسناک‌ترین اتفاقی است که برای هر کسی می‌تواند اتفاق بیفتد به ویژه یک سانسور که دشمنش همین دست فیلم‌ها هستند و عمری را به معدوم کردن این صحنه‌ها گذرانده‌اند. در واقع انید به پشت صحنه یک فیلم سر زده است که تمام این اتفاقات شروع می‌شوند.
آنجا با یک تهیه کننده عجیب و غریب روبرو می‌شود که از او می‌خواهد فیلم جدیدش را ببیند چرا که می‌خواهد بداند فیلمش از دیدگاه یک خانم چگونه فیلمی است. در این فیلم کارگردان توانسته تاثیر سوء محتوایی که به درون مغزمان تزریق می‌شود را به خوبی به نمایش بگذارد.
احتمالاً تمام طرفداران فیلم‌های ترسناک با این فیلم بتوانند ارتباط خوبی برقرار کنند اما کسانی که در دهه هشتاد میلادی از این دست فیلم‌ها لذت می‌برده‌اند و یا طرفدار ژانر وحشت آن دوران هستند فیلم سانسور فرصتی بدیع برای تجدید خاطره است. در آن دوران با همه گیر شدن پدیده نوارهای ویدیویی تماشای فیلم‌ها به خلوت مردم راه پیدا کرد و از حالت عمومی خارج شد. همچنین هر بار با ساخت و اکران یکی از این فیلم‌ها حد و حدود میزان خشونت و وحوش نمایش داده شده در مدیوم سینما جلو و جلوتر می‌رفت.
در آن دوران بسیاری از مردم می‌ترسیدند که نکند افرادی که این نوع فیلم‌ها را تماشا می‌کنند تحت تاثیر منفی قرار بگیرند. کارگردان بر چنین موضوعی دست گذاشته و از آن به عنوان موتور محرک فیلم ترسناکش استفاده کرده است.
این ترس عمومی در ناخودآگاه مردم آن زمان رخنه کرده و کارگردان سعی کرده در مورد نقش اول فیلم یعنی انید، این موضوع را با حساسیت‌های شغلی او به عنوان کسی که صحنه‌های بیش از حد خشن و عریان فیلم‌ها را سانسور می‌کند را همزمان با ترومای شخصی این کاراکتر و از دست دادن یکی از مهمترین افراد زندگی‌اش گره بزند. ترکیبی که خوب عمل کرده و یک فیلم نوآورانه و متفاوت با هم قطاران ژانر خودش تولید کرده است.
در نقد فیلم Censor (سانسور 2021) باید گفت این فیلم با کادربندی‌های تمیز و حساب شده، نماهای بسته و نزدیک از صورت شخصیت‌ها، نورپدازی تاریک و پالت رنگ تیره و غالباً قرمز توانسته فضایی نوآر و تیره را ارائه دهد که بدون شک مناسب‌ترین لحن تصویری برای روایت یک چنین فیلمی است. فیلمبرداری این اثر سینمایی بسیار حرفه‌ای است و حس وحشتی که به زیر پوشت مخاطب تزریق می‌شود و حس خفقان و سنگینی که فیلم به روان او وارد می‌کند انکارنکردنی است.
در حدی که شاید بهتر باشد توصیه کنیم علاوه بر افرادی که از خشونت و خونریزی بیزارند، افراد کلاستروفوبیک نیز این فیلم را تماشا نکنند را که هضم صحنه‌های وحشیانه این فیلم کار هر کسی نیست و فقط اگر مطمئن هستید از پس تماشای چنین فیلمی برمی‌آیید آن نام آن را در لیست فیلم‌هایتان یادداشت کنید.
شاید فیلم با این هدف ساخته شده که بگوید می‌توان از تماشای فیلم‌های وحشتناک به صلح درونی شده‌ای رسید. برداشت من از فیلم این است که افرادی که از تماشای فیلم‌های ترسناک لذت می‌برند، ترس‌های ملموس‌تری در درون خود حس می‌کنند.
از طریق تماشای این دسته از فیلم‌ها و با تماشای رویارویی کاراکترها و نجاتشان از این مخمصه‌ها، خود نیز با این ترس‌ها مواجه می‌شوند و می‌توانند با آن‌ها کنار بیایند؛ کماکالن همان اتفاقی که در مورد انید رخ می‌دهد و از طریق غرق شدن در ماورای تصویر و صدا، می‌تواند با بزرگ‌ترین ترسش و سیاه‌ترین اندوهش یعنی از دست دادن خواهر در گذشته روبرو شود و آن را در سیستم فکری خود بپذیرد و با آن کنار بیاید.
این فیلم خیلی بیشتر برایتان معنا پیدا می‌کند اگر از قبل با جو کلی فیلم‌های ترسناک دهه هشتاد و محتوایشان آشنایی داشته باشید. عبارت Video Nasty که به طور تحت اللفظی به کثافت ویدیویی یا ویدیوی زننده و کریه ترجمه می‌شود در آن دوران به فیلم‌های ترسناک با بودجه ناچیز اطلاق می‌شده که تصاویر واضحی از خشونت فیزیکی و بلاهای وحشیانه‌ای که بر سر بازیگران می‌آید مهمترین ویژگی آن‌ها بوده است. در چنین فضایی کارگردان این سوال را مطرح کرده که آیا اساساً شغل سانسور بودن تا کجا باید پیش برود و آیا لازم است تک تک صحنه‌های خشن از این فیلم‌ها حذف شوند؟
و یا اینکه انید تاوان سخت‌گیری خود و تخریب آثار هنری کارگردانانی که همین فیلم‌ها را نیز به سختی جور کرده‌اند را می‌دهد؟ انید به نوعی اینجا هم محق است و هم ظالم. به همین خاطر است که در عین حال که با او همذات پنداری می‌کنید و دلتان می‌خواهد هر چه زودتر از این کابوس رها شود، نمی‌توانید انکار کنید که خوب شد انید بالاخره نتیجه کارهایش را دید و از این به بعد بهتر است این شغل را کنار بگذارد و نان مردم را آجر نکند.
این حس رضایت خفیف در اثر تماشای قربانی فیلم ترسناک کاری است که آری استر در فیلم میدسامر (Midsommar) به خوبی از پس انجامش برآمده و فیلمی می‌سازد که هیولای واقعی در آن مخاطب است اگر که دلش با زجرکش شدن کاراکترهای بی‌گناه فیلم خنک می‌شود.
در این فیلم با موضوع دیگری نیز روبرو هستیم. انید به خیال خود دارد جلوی فساد اخلاقی جوانان و ترسیدن بچه‌ها را می‌گیرد و در جایگاه قضاوت این فیلم‌ها نشسته و اوست که تصمیم می‌گیرد کدام سکانس مناسب است و کدام سکانس باید حذف شود. شاید این طرز فکر او درست باشد که در بحث ما نمی‌گنجد. مشکل اینجاست که انید این کار را فقط از یک طریق می‌تواند انجام دهد، آن هم از طریق تماشای فیلم‌ها.
قطعاً تا فیلمی را تماشا نکند نمی‌تواند آن را سانسور کند؛ و این تحت معرض مداوم این صحنه‌های منزجر کننده بودن در نهایت او را از پا می‌اندازد. در واقع انید سپر بلای دیگران می‌شود و روان خود را در معرض آسیب قرار می‌دهد تا از آسیب دیدن روان بقیه جلوگیری کند.
فیلم Censor 2021 در یک زمینه کاملا موفق عمل کرده است و آن نمایش تاثیر مخرب ترس بر روان افراد دارد. ترس در هر زمینه‌ای فرد را از نظر روانی فلج می‌کند و بر نحوه جهان بینی او اثر منفی دارد. انید در اثر مدت‌ها کار کردن به عنوان مسئول سانسور، ترسی مداوم را به روانش تزریق کرده که بالاخره دامنش را می‌گیرد و او را با خودش روبرو می‌کند. موضوع خواهرش بهانه‌ای است برای مقابله کردن با ترس‌های ناشی از شغلش، و ترس‌های ناشی از شغلش بهانه‌ای است برای مقابله کردن با ترومای خانوادگی انید یعنی گم شدن خواهرش.
متاسفانه این فیلم در انتها اتفاقی که در آن روز سرنوشت‌ساز برای انید و نینا افتاد را به وضوح شرح نمی‌دهد. اینکه دقیقاً خواهرش چه سرنوشتی داشته را بازگو نمی‌کند و کل ماجرا از پس هاله‌ای از ابهام دیده و شنیده می‌شود.
بهتر است با هم به سراغ منتقدین برویم تا ببینیم در نقد فیلم Censor (سانسور 2021) چه فکری می‌کنند.
بیشتر بخوانید: نقد فصل دوم سریال عشق، مرگ و ربات ها – قسمت سوم
نقد فیلم Censor (سانسور 2021) : منتقدان چه نظری دارند
نیک آلن در سایت راجر ابرت چنین می‌گوید:
اجرای آلگار خیره کننده است. در ابتدا او سرد و خشک است. در یک دفتر پر از آدم در انزوا است، و در آپاتمانی تقریباً خالی از سکنه به سر می‌برد. فیلم حتی این امکان که انید باید مدت‌ها پیش از این شغل استعفا می‌داد را دور می‌زند چرا که انید با این شغل در حکم یک وظیفه عمل می‌کند که از سمت جامعه دیستوپیایی‌اش به او تحمیل شده است.
سوفی در سایت بلادی گود هارر در نقد فیلم Censor (سانسور 2021) می‌نویسد:
سانسور 2021 در عین حال که سفری هیجان‌انگیز است، بینشی جالب نسبت به انگیزه ما از دیدن این دست از فیلم‌ها دارد. تحقیقات حاکی از آن است که تماشای فیلم‌های ترسناک ممکن است به ما در کنار آمدن با اضطراب کمک کند چرا که به ما این امکان را می‌دهد تا ترس را در محیطی کنترل شده و ایمن تجربه کنیم. اما ایا این فیلم‌ها افراد را به سمت خشونت سوق می‌دهند؟
مارتین سای در کریتیکز نوت بوک این گونه می‌نویسد:
بازتولید شکل و شمایل و حس و حال نوارهای ویدیویی در این فیلم فوق‌العاده است.
دنیس شوارتز در سایت خود گفته است:
این فیلم پس از اینکه ما را با بخش‌های جذاب و جالبش آشنا می‌کند، از جوش و خروش می‌افتد و راکد می‌شود. البته نشانه‌هایی از زنده بود فیلم کماکان قابل مشاهده هستند مثلاً دنباله‌های خواب و رویا که در بعضی جاها شما را از جا می‌پراند. در نهایت این ستاره در حال ظهور، آلگار است که فیلم را نجات می‌دهد و مانع از هم پاشیدن آن می‌شود.
لیندزی دان در وان اف مای استوریز می‌گوید:
سانسور یک ادای احترام به فیلم‌های ترسناک است در عین حال که یک انتقاد اجتماعی است و به این مدیوم تشر می‌زند و به درون روان بشر نگاهی می‌اندازد. نیاز انید به بخشوده شدن و پاکسازی او را به تاریکی می‌کشاند. انگیزه درونی‌اش برای کارش را دقیق انجام دادن و حفاظت از روح و روان بینندگان بی گناه هر دو از یک سرچشمه درونی می‌آیند. فیلم سانسور 2021 بینندگان را با سوالات سختی ترک می‌کند. ممکن است پایان این فیلم تا ابد همراه من بماند. دیگر بیشتر از این از یک فیلم در ژانر وحشت نمی‌توان انتظاری داشت.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم احضار 3
نقد فیلم Censor (سانسور 2021) : نتیجه گیری
در پایان نقد فیلم Censor (سانسور 2021) باید گفت این فیلم بر موضوع جدیدی دست گذاشته، از نظر بصری بسیار غنی است و توانسته به خوبی مرز واقعیت و فیلم را برای نقش اول داستان یعنی انید بشکند و او را با تاریک‌ترین و فراموش‌شده‌ترین قسمت‌های زندگی‌اش روبرو کند. فیلم سانسور 2021 فیلم خوبی است و قطعاً طرفداران همیشگی فیلم‌های ترسناک از آن لذت خواهند برد اما اگر به خون و خونریزی و خشونت فیزیکی حساس هستید شاید بهتر باشد پیش از تماشای این فیلم با کسانی که آن را دیده‌اند صحبت کنید و بعد تصمیم بگیرید.
سانسور شاید بیننده میلیونی در سطح جهانی نداشته باشد و به فروشی که لایقش است دست پیدا نکند اما قطعاً از آن دسته فیلم‌هاست که فیلم‌بازان آینده با تحسین به آن نگریسته و از برجسته بودن این اثر در میان فیلم‌های هم ژانر خودش شگفت‌زده خواهند شد.
از شما ممنونیم که تا آخر ما را در نقد فیلم Censor (سانسور 2021) همراهی کردید. منتظر نظرات سازنده شما عزیزان راجع به فیلم و مقاله‌های منتشر شده هستیم.
عوامل:
- کارگردان: پرانو بِیلی-باند
- بازیگران: نیام الگار، مایکل اسمایلی، نیکولاس برنز، وینسنت فرانکلین
- تهیه کنندگان: مری برک، نایومی رایت
- نویسندگان: پرانو بِیلی-باند،، آنتونی فلچر
- فیلمبرداری: آنیکا سامرسن
- تدوین: مارک تاونز
- کارگردان هنری: فیلیپ اِی. براون
بیشتر بخوانید: