نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981) ؛ تحلیل ساختاری روایت ولفگانگ پترسن

[yasr_overall_rating]در این نوشتار به بررسی و نقد فیلم زیر دریایی ساخته ولفگانگ پترسن می‌پردازیم. در ادامه با فیگار همراه ما باشید تا بیشتر در رابطه با این فیلم ماجراجویی بدانید.

خلاصه روایت پترسن را می‌توان به این شکل بازگو کرد: یک زیر دریایی المانی در خلال ماموریتی برای غرق کردن کشتی‌های متفقین در شمال اقیانوس اطلس از کار می‌افتند. کاپیتان خسته از جنگ باید افراد خود را در کنار هم نگه دارد و به زیردریایی خود حیاتی تازه ببخشد.

برای آلمانی هایی که در جنگ جهانی دوم شرکت داشتند هیچ مأموریتی به اندازه خدمت در یک زیردریایی مورد احترام و باعث افتخار نبود. در واقع خدمت در زیر دریایی ماجرایی هولناک و همراه با ترس از فضاهای بسته بود، و ولفگانگ پترسون در تریلر جنگی پراضطراب خود، ما را به این دنیای ویژه خفقان آور می‌برد.

نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981)

تحلیل ساختاری روایت ولفگانگ پترسن

فهرست مطالبی که در ادامه این نوشتار با آن‌ها مواجه خواهید شد به شرح زیر است:

• تحلیل ساختاری روایت ولفگانگ پترسن
• هیتلر
• آزمون
• ضد حمله
• تجدید حیات
• وارونگی تراژیک
• مرگ در تنهایی
• عوامل فیلم

کاپیتان (یورگن پروخنو):

باید افراد قابلی داشته باشی، افرادی همه قابل.

ستوان ورتر آلمانی، خبرنگار جنگی، نقش شاهد عینی ما را در این سفر بازی می‌کند. از طریق اوست که با دنیای ویژه، قوانین، رویه ها و خطرات آن آشنا می‌شویم. و کسانی را می‌شناسیم که با قویترین رشته‌ها به هم پیوند خورده اند، رشته هایی که حاصل سختی‌ها و پیروزی‌های مداوم جنگ است.

کاپیتان این زیر دریایی، مثل بسیاری از افرادش، از جنگ خسته و بیزار است و جان به در بردن های مکرر از مرگ، در این دنیای ده در صد و پنجاه فوتی، او را فرسوده کرده. آنها می‌دانند که باهر ماموریت تازه شانس زنده ماندن شان کمتر و کمتر می‌شود.

کاپیتان پر طاقت و بدبین هیچ فرصتی را برای انتقاد از استراتژی جنگی از دست نمی‌دهد، استراتژی ای که پایگاه مستحکم زیردریایی‌ها را در اقیانوس اطلس شمالی فلج کرد. او نسبت به آینده خودشان و یگان تحت فرماندهی اش تردید دارد.

او آدم بی نقصی نیست، اما افراد خود را رهبری می‌کند و احترامش را نگه می‌دارند. او گروه قهرمان را کنار هم نگه می‌دارد و از زیردریایی خود طوری محافظت می‌کند که گویی قهرمان سفر همان زیر دریایی است.

بیشتر بخوانید:

نقد فیلم Cruella (کروئلا 2021) ؛ یک دختر مُداماتیک و برتری طلب

نقد فصل اول سریال لوکی (2021 Loki) جدیدترین اثر مارول

این تحلیل بر اساس نسخه ای است که در سال ۱۹۸۲ در سینماها به نمایش در آمد. گرچه این نسخه بسیار کوتاهتر از مینی سریال شش ساعته آلمانی است، اما هم از نظر انتقادی (از جمله کاندیدا شدن برای شش جایزه اسکار، که دستاوردی بی سابقه برای یک فیلم خارجی است) و هم تجاری موفق بود و تبدیل به یکی از موفق‌ترین فیلم‌های خارجی اکران شده در ایالات متحده آمریکا شد.

هیتلر ؛ نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981)

هیتلر برای تسلط بر اقیانوس اطلس و ممانعت از رسیدن آذوقه به انگلستان، روی زیردریایی ها حساب می‌کرد؛ اما انگلستان ورق را برگرداند و با استفاده از ناوشکن های مجهزتر، از کشتی‌های باری خود محافظت کرد.

هیتلر نمی‌خواست پایگاه خود را از دست بدهد و لذا دستور داد زیردریایی های بیشتری را با خدمه جوانتر و ناآزموده اعزام کنند. واقعیت خشن و رعب اور این دنیای عادی چنین است: چهل هزار ملوان المانی در زیردریایی ها خدمت می‌کردند که سی هزار نفر از آن‌ها هرگز بازنگشتند.

۱۹۴۱. بندر لارو شل در فرانسه در استانه اعزام به ماموریت بعدی، خدمه زیر دریایی ترس‌های خود را با مشروب و زن می‌پوشانند (نوعی امتناع). فردا گروه قهرمان با طیب خاطر به سر خدمت بر می‌گردند (مسئله بیرونی آنها). در این فاصله، کاپیتان زیر دریایی ستوان ورنر را به افسران خود معرفی می‌کند. مسئله بیرونی ستوان ورنر، خبرنگار جنگی، این است که حقایق زندگی در یک زیر دریایی را گزارش کند.

ورود ورنر به این دنیای ویژه در اولین ساعات صبح روز بعد آغاز می شود. گرچه ورنر و تماشاگران در این دنیای جسمانی تازه واردند، اما کاپیتان و افرادش این دنیای عادی تنگ را پذیرفته اند، جایی که برای پنجاه خدمه زیردریایی تنها یک توالت وجود دارد.

آزمون ؛ نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981)

کاپیتان خدمه و زیر دریایی را در یک رشته آزمونهای متداول رهبری می‌کند. آنها برای آزمودن شیرها و واشرهای آب بندی، زیردریایی را به صورت تمرینی به اعماق آب می‌برند و قبل از بازگشتن به سطح آب تا عمق صد و شصت متری پایین می‌روند.

برای کاپیتان و خدمه، این آزمونها مرحله مهمی است که آنها را برای مقتضیات دنیای ویژه ای که پیش روست آماده می‌کند. برای ورنر و تماشاگر، این مرحله آزمون معرف خوبی برای قوانین و محدودیات آن دنیاست.

حالا که زیر دریایی در امتحان قبول شده، اعضای گروه قهرمان در یک دوره انتظار ظاهرا بی پایان بی صبرانه به دنبال طعمه خود می‌گردند. کاپیتان هر کاری را که لازم است برای بالا نگه داشتن روحیه خدمه انجام می‌دهد، در حالی که شانس خودشان را در برابر اهداف بالقوه می‌سنجد و شرایط دریا و میدان دید را قبل از اینکه سرانجام از آستانه عبور کنند، زیر نظر می‌گیرد. تنها کاری که خدمه می‌توانند بکنند این است که انتظار بکشند، دماغشان را بگیرند، جدول کلمات متقاطع حل کنند و شروع به تردید در مؤثر بودن کار خود نمایند.

بیشتر بخوانید:

نقد فیلم Censor (سانسور 2021)

نقد فصل اول سریال Sweet Tooth (دندان شیرین 2021)

آنها در روز چهل و پنجم به طعمه خود بر می‌خورند، ناوگانی از پنج کشتی و ظاهرا بدون محافظه کاپیتان در آغاز بی میل است. قرص کامل ماه ممکن است آنها را لو بدهد اما بالاخره به این نتیجه می‌رسد که به امتحانش می‌ارزد.

آن‌ها حمله می‌کنند، سه کشتی را هدف قرار می‌دهند و از آستانه عبور می‌کنند. حالا که خود را آشکار کرده اند باید به اعماق آب بروند و منتظر شنیدن صدای انفجار اژدرها و صدای در هم شکستن جداره های کشتی مورد اصابت قرار گرفته باشند.

ضد حمله ؛ نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981)

ناگهان ضدحمله بسیار سختی به آنها می‌شود، یک وارونگی. شکارچیان بسرعت تبدیل به شکار می‌شوند و در حالی که ناوشکن ها به صورت ضربدری بالای سر آنها قرار گرفته اند و بمب‌های زیرابی می‌اندازند، آنها به اجبار وارد یک مرحله آزمون می‌شوند. خدمه زیر دریایی باید ساکت باشند. حتی یک پچ پچ اهسته هم می‌تواند آنها را لو بدهد. زیردریایی آسیب می‌بیند. خدمه اتش را خاموش و استنشاق دود را تحمل می‌کنند.

باید بیشتر پایین بروند، تا عمق دویست متری. واشرهای آب بند فشار زیادی را تحمل می‌کنند. دویست و بیست متر. پرچها می‌ترکند. بمباران دشمن ادامه دارد. آنها را به عمق بیشتر می‌راند و علاوه بر واشرهای آب بند، اعصاب خدمه را نیز می آزماید. یک بار دیگر هدف قرار می‌گیرند و آب وارد زیر دریایی می‌شود.

خطر غرق شدن، خدمه را به وحشت می اندازد (یک آزمون بزرگ) و زیر دریایی در خاموشی فرو می‌رود. ورنر بیدار می‌شود. خیلی ها هنوز خواب‌اند. کاپیتان به او اطمینان می‌دهد که بر ناوشکن پیروز شده اند (یک تجدید حیات).

تجدید حیات ؛ نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981)

آنها برای تمام کردن کار به سطح آب می آیند و ضربه آخر را به یکی از قربانیان خود می‌زنند، اما در حالی که خدمه از روی کشتی متفقین به دریا می‌پرند کاپیتان با وحشت شاهد عواقب انسانی حمله خود است.

چرا ناوشکن های خودشان آنها را نجات نمی‌دهند؟ بازماندگان کشتی متفقین به طرف زیر دریایی شنا می‌کنند. کاپیتان فریادهای ملتمسانه دشمن را، که سخت انسانی است، می‌شنود. اما چاره ای جز پشت کردن به آنها ندارد؛ در زیر دریایی جایی برای اسرای جنگ نیست.

این آزمون بزرگ هولناک، یعنی دیدن مرگ آدم‌ها، ضربه ای است که آنها را از جنگ با نقطه های روشن روی رادار، که به آن عادت دارند، دور می‌کند. طولی نمی‌کشد که آنها ناله های آهنی کشتی دشمن را می‌شنوند که بالاخره به گور خود در اعماق دریا فرو می‌رود.

کاپیتان با دیدن خستگی در چهره خدمه تصمیم می‌گیرد به بندر لاروشل برگردد. و افراد مشتاقانه منتظر پاداش خود و رفتن به مرخصی کریسمس هستند. اما دستورهای جدیدی برای رفتن به ایتالیا دریافت می‌کنند، دستوری که بسیاری از افراد را نگران می‌کند، زیرا باید با وظیفه ناممکن عبور از تنگه جبل الطارق روبه رو شوند.

آنها وارد بندر ویگو در اسپانیا می‌شوند تا سوخت‌گیری و لوازم ضروری را بارگیری کنند. گروه قهرمان ژولیده و کاپیتان آنها پاداش سخاوتمندانه ای دریافت می‌کنند: میزهای انباشته از غذا، گروه خوانندگان پسر و سلام نظامی افسران.

همه تشنه شنیدن داستان‌هایی از نبردهای گروه در دریا هستند. کاپیتان و افرادش، که از ناز و نعمت پیرامون خود معذب اند، محل را ترک می‌کنند. آنها تمام سوراخ سنبه‌های زیر دریایی را با غذا و لوازم ضروری پر می‌کنند و برای عبور از تنگه جبل الطارق آماده می‌شوند، گذرگاهی هفت مایلی که بشدت توسط ناوچه‌های گشتی انگلیسی محافظت می‌شود.

بیشتر بخوانید:

نقد فیلم هفت سامورایی

نقد فیلم سکوت بره ها (1991 The Silence of the Lambs)

کاپیتان برنامه خود را روی یک نقشه توضیح می‌دهد (راهیابی به ژرفترین غار). آنها در پناه تاریکی، روی سطح آب و به آرامی از کنار نیروهای انگلیسی رد خواهند شد. افسران از این «حقه هوشمندانه» استقبال می‌کنند.

وارونگی تراژیک ؛ نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981)

آنها همان شب آزمون بزرگ را آغاز می‌کنند. کاپیتان و افسر راه بالا می‌مانند، در حالی که گروه پایین هستند و با اضطراب انتظار می‌کشند و گوش می‌دهند. طولی نمی‌کشد که به آنها حمله هوایی می‌شود، یک وارونگی تراژیک، که باعث می‌شود افسر راه بسختی مجروح شود. زیردریایی از کار می‌افتد، اما کاپیتان به خدمه اجازه ترک آن را نمی‌دهد. او آنها را به سمت خط ساحلی آفریقای شمالی هدایت می‌کند و سپس دستور پایین رفتن می‌دهد.

زیر دریایی آسیب دیده به اعماق آب می‌رود، در حالی که لوله ها بر اثر فشار زیاد در آستانه ترکیدن هستند. فقط می‌توانند دعا کنند که قبل از خرد شدن زیردریایی بر اثر فشار، به کف دریا برسند.

آنها سرانجام در عمق باورنکردنی دویست و هشتاد متر پایین تر از سطح آب روی «محوطۀ کوچکی از شن» فرود می آیند. زیردریایی به شکل معجزه آسایی هنوز صحیح و سالم است… اما خدمه در می‌یابند که آزمون بزرگ تازه شروع شده.

بعد از چند لحظه پر تنش، زیردریایی بر اثر فشار می ترکد، واشرها از هم جدا می‌شوند و گروه قهرمان به تکاپو می‌افتد تا جلوی سیل آب را بگیرد. گاز کلر شروع به نشت می‌کند. کاپیتان باید اتحاد گروه را حفظ کند تا زیر دریایی از کارافتاده را تعمیر کنند. پاداش او داشتن گروهی خونسرد و آرام و مصمم به کار گروهی است. طولی نمی‌کشد که نشت آب متوقف می‌شود؛ اما آب زیادی درون زیردریایی است.

بیشتر بخوانید:

نقد فیلم محله چینی ها (Chinatown 1974)

نقد فیلم جویندگان (The Searchers 1956)

مهندس ارشد راه بازگشت را به آنها نشان می‌دهد و پیشنهاد می‌کند آب را با استفاده از پمپ‌های تعادل به بیرون هدایت کنند. یک راه بیشتر ندارند و تعمیرات زیادی باید انجام شود. به دلیل کمبود اکسیژن، هر بار فقط چهار نفر می‌توانند کار کنند، و بقیه باید بروند بخوابند. کاپیتان متوجه می‌شود که این تنها راه آنها برای نجات کشتی است و لذا با نقشه مهندس ارشد موافقت می‌کند.

مرگ در تنهایی ؛ نقد فیلم زیر دریایی (Das Boot 1981)

آنها پانزده ساعت را در این وضعیت مرگ گونه سپری می‌کنند. کاپیتان بالاخره به ستوان ورنر اعتراف می‌کند که نشانی از تجدید حیات دیده نمی‌شود. ستوان بر اثر وحشت مرگ، وظیفه خود را نسبت به سرزمین پدری مردود می‌شمارد و به احساس تنهایی خود اعتراف می‌کند، یک پاداش شیطانی. گرچه به عنوان یک گروه زندگی کرده اند، اما مرگ تک تک شان در تنهایی است.

از تاریکترین اعماق نا امیدی، مهندس ارشد ذره ای از نور به آنها می‌دهد، راه بازگشت آنها. زیردریایی آماده است. کاپیتان از گروه قهرمان خود ستایش می‌کند، «مردانی همه قابل». آنها برای تخلیه آب آماده می‌شوند، یک راهیابی قبل از سکانس تجدید حیات سفر شان.

کاپیتان برای بالا بردن روحیه گروه، به آنها قول می‌دهد در صورت موفقیت هر کدام نیر بطری آبجو دریافت خواهند کرد. و امتیازی را که دارند به آنها یادآوری می‌کند؛ ناوچه‌های دشمن به هیچ وجه انتظار تجدید حیات آنها را ندارند.

آنها مخازن را منفجر و آب اضافی را تخلیه می‌کنند. گروه قهرمان و کاپیتان آنها مترصد کوچکترین حرکت عمق سنج هستند. زیر دریایی ناله ای می‌کند. به آرامی خودش را صاف می کند… و بالا می‌رود، تجدید حیات آن. طولی نمی‌کشد که به سطح آب می‌آیند، موتورها را روشن می‌کنند و بسرعت راه بندرشان را در لاروشل در پیش می‌گیرند

موتورها از حرکت باز می ایستند و طولی نمی‌کشد که سلام نظامی افسران و هورای شهروندان از آنها استقبال می‌کنند. اما این اکسیر عمر کوتاهی دارد. بندر مورد حمله هوایی سنگین قرار می‌گیرد، یک وارونگی تراژیک. همه برای یافتن سرپناه تقلا می‌کنند و بسیاری کشته و مجروح می‌شوند.

ستوان ورنر با شتاب به زیردریایی بر می‌گردد و با جسد خدمه روبه رو می‌شود. کاپیتان شاهد فرو رفتن زیر دریایی خود به اعماق بندر است. او نیز از پای در می‌آید و در مرگ زیر دریایی اش شریک می‌شود.

تصویر محو می‌شود.

عوامل فیلم ؛ نقد فیلم زیر دریایی

• کارگردان: ولفگانگ پترسن
• تهیه‌کننده: گونتر رورباخ
• فیلمنامه‌نویس: ولفگانگ پترسن بر پایه کشتی اثر لوتر-گونتر بوخهایم
• بازیگران: یورگن پروشنو، هربرت گرونمیر، کلاوس ونمان، اسکای دو مون
• راوی: هربرت گرونمیر (نسخهٔ خلاصه‌نشده)
• موسیقی:‌ کلاوس دولدینگر
• فیلم‌بردار: یست واکانو
• تدوین‌گر: هانس نیکل
• توزیع‌کننده: کلمبیا پیکچرز
• تاریخ‌های انتشار: ۱۷ سپتامبر ۱۹۸۱
• مدت زمان: ۱۴۹ دقیقه، ۲۰۹ دقیقه (خلاصه‌شدهٔ کارگردان) و ۲۹۳ دقیقه (خلاصه‌نشده)
• کشور: آلمان غربی
• هزینهٔ فیلم: ۳۲ میلیون مارک آلمان (۱۲ میلیون دلار) و (۲۴٫۳ میلیون یورو، ۲۰۰۹)
• فروش گیشه: ۸۴٫۹ میلیون دلار

بهترین فیلم ها:

• بهترین فیلم های سینمایی جهان برای دانلود + [2023 و امتیاز IMDB]
  
• بهترین فیلم های سینمایی جهان از نگاه IMDB قبل از مرگ ببینید [2023 و تمام دوران]
• بهترین فیلم های 2023 با امتیاز IMDB بالای 6 + [دانلود، تریلر و دسته‌بندی ژانر]
  
• بهترین فیلم های غیر انگلیسی زبان تاریخ سینمای جهان + 2023
• بهترین فیلم های درام تاریخ سینمای جهان + [2023]
  
• بهترین فیلم های آمریکایی تاریخ سینما [+امتیاز IMDb]
  
• دانلود و معرفی بهترین فیلم هایی که قبل از مرگ باید ببینید
  
• دانلود 100 فیلم برتر سال 2022 که قبل از مرگ باید ببینید +[امتیاز IMDB و دسته‌بندی ژانر]
  
• معرفی و دانلود برترین فیلم های سینمایی تاریخ + [2023 و تمام دوران]
  
• بهترین فیلم های نتفلیکس تاریخ سینمای جهان + [2023]
  
• پر بیننده ترین فیلم ها و سریال های 2022 + 2021 از نگاه IMDB
  
• بهترین فیلم های دیزنی تاریخ سینمای جهان + [2023]
  

نظر شما در خصوص بررسی و نقد فیلم زیر دریایی چیست؟ نظرات خود را با فیگار در بخش کامنت‌ها به اشتراک بگذارید.